De zorgsector in de zorgen

58

Niet alleen de banken maar ook de zorgsector zit in een crisis. Niet alleen als gevolg van medische missers of gebrek aan geld, maar vooral door een crisis in het management ervan. Het goed bedoelde streven naar grootschaligheid en marktwerking blijkt averechts te werken. Men had hierbij uit het oog verloren dat het niet producten of technieken waren die de zorgsector aan de klanten verkocht, maar dat gezondheid vooral gebaseerd is op menselijke relaties.

Gezondheid is geen product van het ziekenhuis of zorginstelling zoals een aspirientje of televisie een product is dat op de markt wordt gebracht. Gezondheid en zorg is een intermenselijke relatie tussen mensen, tussen patiënt en medicus, tussen cliënt en verzorger die voor beide partijen verrijkend is en voedend. Uiteindelijk is dit resultaat een verrijking voor de maatschappij die ervoor betaalt.

De zorg voor mensen is enkel helend als ze wordt gedragen door menselijke relaties.

Als de patiënt of cliënt niet meewerkt, gebeurt er niets. De relatie is therapeutisch, omdat beide partners in hun geestelijke kracht en rijkdom iets bijdragen tot de heling van de maatschappij.

De zorg is gericht op heling van de mensen die zich gebroken voelen, gebroken omdat de lichamelijke functies niet meer samenhangen, omdat de band tussen de geestelijke bezieling en het lichamelijk functioneren elkaar niet meer ondersteunen of omdat ze zich niet meer thuis voelen in hun sociale context.

Eenzaamheid, angst, pijn en gebrek aan spiritueel houvast maken hun leven vaak zinloos. Het is door de relatiekracht van de therapeut of verzorger dat de patiënt weer geloof en vertrouwen krijgt in het leven en zich weer heel kan voelen.

De zorg voor mensen is enkel helend als ze wordt gedragen door menselijke relaties. Helaas is het deze essentiële kracht van de zorgsector die verloren gegaan is zowel door de grootschaligheid als door de marktwerking. De helende relatie is geen voedingsbron meer voor de hulpverlener en ook geen helende kracht meer voor de cliënt.

De goede wil is er om alles onder controle te houden door duidelijke protocollen. Hierbij gaat helaas de relatie verloren. Het is alsof men voor machines of robots moet zorgen om die weer goed te laten werken, een deskundigheid zonder hart. Er zijn twee opmerkelijke onderzoeken geweest die hierop hebben gewezen.

Bij onderzoek in ziekenhuizen door wie het hart van de patiënten het sterkst wordt aangesproken, blijkt dat de relaties met de schoonmakers en schoonmaaksters de grootste therapeutische kracht toonden.

Een ander onderzoek naar de therapeutische kracht van relaties toonde aan dat men in een kleine zorginstelling in Amsterdam in staat was om het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen tot nul terug te brengen. In een andere zorgsector waar men zich stipt aan de protocollen hield was het gebruik van deze middelen in een bepaalde periode bijna met het dubbele toegenomen.

In de medische wereld en in de zorg wordt de dosering van medicijnen nauwkeurig bewaakt. Voor de dosering van de menselijke relaties heeft men veel minder aandacht. Overdosering werkt verslavend of afstotend, onderdosering is nutteloos, maar een juiste dosering van warmte en menselijkheid is écht genezend.

Paul de Blot SJIn memoriam

Paul de Blot SJ (1924 ~ 2019)
Honorair Hoogleraar Business Spiritualiteit
Nyenrode Business Universiteit

58 REACTIES

  1. Beste Paul,
    Als Vlaming blijf ik reeds lang jou volgen. Ik werk reeds jaren als pedagoog in de zorg voor religieuzen. Dit is altijd mijn dankbaar publiek geweest zodra ik op pensioen ging.
    N u werk ik ook als vrijwilliger in Emmaüs Aalst. Ik heb me geëngageerd voor 65 plussers. Ik heb heel wat informatie van wijze gerontologen maar ik zou heel graag van jou een artikel vinden rond OUD worden maar het niet zijn zoals Westendorp een boek schreef. Ik dank je al op voorhand, van jou hand als ervaringsdeskundige en wijze man zal dit alle informatie van gerontologen overtreffen.
    Dank u
    ann

  2. Mijn eigen ervaring is, dat alleen al de persoonlijkheid van mijn huisarts werkt als een goed medicijn! Na ieder bezoek voel ik mij gezien en gesterkt in mijn vermogen tot herstel. De relatie tussen cliënt en therapeut is inderdaad van doorslaggevende betekenis.
    Dank u wel, mijnheer de Blot, voor uw artikel!

  3. Geachte heer de Blot
    Ik heb door na een ongeval op mijn 19e, vanaf 1978 al met al zo’n twee jaar van mijn leven, in ziekenhuizen en een verpleeghuis door gebracht. In die tijd heb ik ruimschoots de tijd gehad om te ervaren wat het is om van hulp afhankelijk te zijn en om te observeren en me dingen af te vragen
    Naar mijn idee liggen er twee foute vooronderstellingen ten grondslag aan de huidige, ontmenselijkte koers
    a zachte heelmeesters maken stinkende wonden, en
    b in de natuur geld nu eenmaal het recht van de sterkste
    Over a Deze volkswijsheid, heeft er naar mijn mening, voor gezorgd en zorgt er nog steeds voor, dat de liefde uit de zorg is verdwenen. Ik heb zelf mee gemaakt tot wat voor idiote, onnodige en pijnlijke handelingen dat kan leiden in een verpleeginstelling of bij de fysiotherapeut. Mijn idee is derhalve dat deze volkswijsheid anno 2012 nodig vervangen dient te worden door ´Liefdevolle heelmeesters geven de minste littekens!´ Pas dan kan de liefde in de zorg zijn herintreding maken. Het is ten slotte al bekend sinds het begin van de alternatieve gezondheidsector, dat een arts die de tijd heeft om te luisteren naar een patient, bij voorbaat al meer kans heeft op succes met betrekking tot genezing van de kwaal, dan een arts die luistert naar zijn patient en gelijktijd op zijn pc zit te tikken of zich door papieren heen zit te werken.
    Over b De vertaling van Survival of the fittest in Het recht van de strekste. Steeds weer hoor ik overal deze m.i. vergissing. Survival of the fittest betekent volgens mij niet dat in de natuur de sterkste altijd wint, maar de meest aangepaste, hetgeen een groot verschil is. Na zo´n 45 jaar televisie, snap ik wel waarom dat zo hartnekkig is onder de mensen. Iedere keer zien we in natuurdocumentaires hoe het ene dier, het andere opeet, maar zelden krijgen we beelden waaruit bljjkt dat er in de natuur ook samengewerkt en bescherming geboden wordt. Het werk van b.v. Frans de Waal in Amerika, met apen, laat niets aan onduidelijkheid over, wat dat betreft. Als politici dit verschil eens meer tot zich zouden laten doordringen, komt er wellicht eens een einde aan de steeds verder gaande verharding in politiek en samenleving en komt er weer meer ruimte voor de menselijke maat in de zorg.
    Tenslotte wil ik nog wijzen op het feit dat de alternatieve geneeswijzen, nog op weinig of geen manieren worden toegelaten binnen de reguliere zorg. Die geneeswijzen tonen vaak meer mensvriendelijkheid, dan de reguliere en kunnen daarnaast ook nog eens enorme kostenbesparingen op leveren. En vaak stoelt deze kennis van voor de opkomst van onze, reguliere geneeswijzen en hebben ze hun kwaliteit al lang bewezen.
    De Amerikaans Franse professor Dr. David Servan Schreiber die van oorsprong regulier geschoold is, doet in zijn boek ´Uw brein als medicijn´ letterlijk een boek open, over hoe openstelling voor andere ziens en geneeswijzen, kan leiden tot verlichting van menselijk lijden. En met als prettig neveneffect, verlaging van zorgkosten. Meer menselijkheid hoeft dus niet automatisch meer te kosten!
    Groet Theo

  4. Niet alleen de menselijk atmosfeer en de omgevingsfactoren zijn van belang bij het weer gezond worden ook de intenties waarmee er gehandeld wordt zijn van belang. Je kunt hartelijkheid en echte aandacht niet simuleren. En ondanks de werkdruk treffen we hier en daar nog veel menselijke warmte aan. Maar zal dat zo blijven?
    Ik deel van harte de signalering en de conclusies van Paul de Blot.
    Toch moeten we niet vergeten dat het zorgstelsel zijn vorm heeft gevonden aan de hand van de invloed die wij daarop zelf hebben doen gelden, ook in de zin van ‘niets gedaan hebben”. Dat geldt voor hulpverleners als voor patiënten, in politieke en a-politieke zin.
    De huidige bureaucratisering is een symptoom dat verband houdt met het niet bereid zijn om de volle verantwoordelijkheid te nemen (of daar bang voor zijn) en met de geestelijke gemakzucht. Deze bureaucratisering is een vorm van kanker die zichzelf niet kan en zal genezen. Die genezing ligt in de wil van de gastheer om het heft weer in eigen hand te (mogen) nemen. Zowel arts als patiënt zijn in deze verantwoordelijk voor welke weg zij verkiezen. Ook de slachtofferrol is een keuze. http://www.ziekvanzorg.nl biedt een mogelijkheid om te komen tot fundamentele veranderingen in het zorgstelsel, dat nu ongeneeslijk ziek lijkt te worden.

  5. […] 02/07/2010 Door anneliesleiwa Minister Klink heeft besloten tot het instellen van een wachtlijst voor mensen die vanuit PGB zelf zorg willen inhuren. Hierdoor komt feitelijk de keuzevrijheid tussen zorg in natura en PGB te vervallen. Ik vraag me af hoe ons leven met Sem* er zonder PGB-vrijheid uitgezien zou hebben.  Beelden als treinrampen en natuurgeweld doemen op als metafoor. Ik kon bouwen op de studentes die ik inhuurde tegen een uurtarief waar zij erg blij mee waren;  uurtarieven die bij de thuiszorg twee keer zo hoog zouden zijn. De meiden deden mee met ons gezin, wat voor iedereen ontspannend werkte. Met de andere kinderen werd ook gespeeld, er werd samen gegeten, verzorgd en overlegd. Zo waren zij ook deel van het geheel. In het plan van minister Klink worden mensen gedwongen om bij een grote zorg-organisatie aan te kloppen voor zorg in natura. In dat geval zou ik afhankelijk zijn geweest van thuiszorg organisaties, met steeds wisselende hulpen, waar geen familiair contact mee kon worden opgebouwd. Zo is er geen sprake meer van privacy. Het zou voor alle gezinsleden zeer belastend zijn geweest. ( acht dagen kraamhulp was voor mij bijvoorbeeld DE limit) Tel hier bij op het feit dat er twee keer minder hulp ingekocht had kunnen worden. Dat zou ertoe hebben geleid dat Sem*, met de hulp die hij nodig had, niet thuis had kunnen blijven wonen. De kosten voor de verzorging van Sem* waren minstens drie keer hoger als hij in een instelling had gewoond, dan het PGB die hij voor thuiswonen kreeg. Dus wat wil de minister hier nou mee bereiken? Ik wens voor alle ouders, verzorgers en mensen die afhankelijk zijn van hun PGB, dat ze net zo vrij zullen blijven als wij waren, bij het kiezen van onze zorgverleners.  Hieronder heb je de mogelijkheid om de petitie te tekenen, dank je wel alvast. Liefs, Annelies http://petities.nl/petitie/stop-wachtlijst-pgb uitleg PGB en Zorg in Natura: http://nl.wikipedia.org/wiki/PGB blog Paul de Blot https://pauldeblot.nl/2009/07/15/de-zorgsector-in-de-zorgen/ […]

  6. Ik maak al jaren geen gebruik meer van de reguliere gezondheidszorg, dit komt door een aantal voor mij indrukwekkend gebeurtenissen in mijn verleden.
    Bij mijn opa was kanker gevonden in een vergevorderd stadium, ik heb de man in het ziekenhuis zien wegrotten. Toen ik bijna vier jaar was lag mijn moeder op sterven. Mijn vader belde voor de dokter maar de dokter zei, ik heb geen dienst meer bel mijn vervanger maar. Hetzelfde over kwam mij toen ik 16 jaar was maar dan met mijn oma. En als laatste verloor ik door symbool medicijnen van de reguliere mijn vader. Ik ben op onderzoek uitgegaan, heb veel geleerd en weet nu dat ik voor geneeskunde niet bij de reguliere moet zijn omdat ze aan symbool geneeskunde doen. Iedere aandoening heeft een diepere achtergrond en die kun je niet met chemische medicijnen bestrijden.
    Chemische medicijnen zullen je slechts tijdelijk helpen van de pijn maar de oorzaak neem je daar niet mee weg. iedere aandoening is een signaal van het lichaam. Een signaal dat u heeft gezondigt tegen uw zelf of een ander.
    Om een lang verhaal kort te maken, ik behandel tegenwoordig mezelf met meditatie, geneeskrachtige stenen en kruiden uit de natuur.
    Om een voorbeeld te geven, in de courant van vandaag staat iets over shimmels die niet meer reageren op medicijnen. In het alternatieve circuit worden schimmels behandeld met Thijm omdat die schimmelwerend zijn. ♥

  7. Geachte heer De Bot,

    Als ik zeg dat ik per 1 juli uit de gezondheidszorg zal stappen, is een veel gehoorde reactie: Mensen hebben juist mensen zoals jij nodig in de gezondheidszorg! Aan de ene kant doet dat me goed en aan de andere kant is het werkelijk niet meer vol te houden. Jarenlang heb ik een zelfstandige praktijk gehad. Zelfstandig is daarin een te groot begrip. Beknot door eisen van het ziekenfonds, de regelgeving en de richtlijnen vanuit de beroepsvereniging, is mij gebleken dat het alleen maar om geld en procedures gaat. Voor ieder half uur die ik aan een client besteed, ben ik een half uur bezig met verslagen en ander administratief gedoe. Ik heb ervoor gekozen om met mensen te werken en niet om mijn eigen secretaresse te worden.

    Ik ga mijn hart volgen ook al geeft het onzekerheid. Het voelt krachtig en goed. Werken binnen de bekrompenheid van de gezondheidszorg… ik kan en wil er niet meer aan mee doen.

    Ik blijf werken: Van mens tot mens, van hart tot hart.

    Linda

    • Dan heb ik het nog niet eens over evidence based practice gehad… de nekslag voor de zorg. Liefde, vertrouwen, aandacht, vewiligheid zijn noodzaak binnen de zorg: geen evidence based begrippen maar de basis van de zorg.

  8. Geachte heer de Bot
    Ik ben geen hoogleraar maar werk als verzorgende in de Thuiszorg en maak me grote zorgen over de mensen die”verkocht”worden aan de goedkoopste aanbieder.
    Ook maak ik me zorgen over het feit de de indicatiebureaus nu zo strak gaan indiceren dat het bijna onmogelijk is om nog een stukje sociaal bezig te zijn bij een client.
    Nu moet je in 3 minuten steunkousen uittrekken. Dat betekend dat je met je jas aan naar binnen moet rennen kousen uit rapporteren en weer weg.
    Dis is onmogelijk.
    Landelijk is er een aktie gestart Tekorten in de Zorg en daarmee hopen we genoeg handtekeningen te krijgen om het op de agenda te krijgen.

    Misschien hoort dit bericht hier helemaal niet thuis maar ik was geraakt door uw schrijven.
    Met vriendelijke groet

    Adrie van Loon.

  9. Dag Paul,

    Het is fijn te lezen dat zoveel mensen je mening delen en zich aangesproken voelen. Zo ook ik. Ik heb besloten er concreet mee aan de slag te gaan door enerzijds aan het vergroten van mijn eigen bewustzijn te blijven werken en anderzijds door mijn dissertatie aan dit onderwerp te wijden. In verband met dat laatste zou ik je willen vragen of je de twee onderzoeken waar je in je blog naar verwijst wat nader kunt specificeren. Wie heeft dat onderzoek gedaan en waar kan ik dat vinden?

    hartelijk dank voor het delen van je gedachten,
    Lia

  10. Een mooie blog…

    De zorgsector zit in een crisis.
    Ik heb jarenlang als medicus in onderwijs en gezondheidszorg gewerkt en ik kan dit herkennen en onderschrijven (helaas ook voor de (universitaire) onderwijssector)
    De zorgsector zit inderdaad in een ernstige crisis. Net zoals zoveel andere crises die we kunnen noemen, zoals: energie-, olie,-, bank-, voedsel-, milieu-, etc., etc.

    Maar, eigenlijk hebben we maar een crisis: een crisis van onze moraliteit.
    Helaas zijn wij qua moraliteit ernstig achter gebleven bij onze technische vooruitgang. Deze crisis van onze moraliteit heeft al deze andere crises ten gevolge.
    Mogelijk dat in deze moraliteit ook de oplossing zit verscholen.

    AC

  11. Hallo Paul,

    Met veel genoegen lees ik je artikelen en met name in het achterhoofd, dat het geschreven wordt vanuit het hart en met de wijsheid die met de jaren komt. Goed om te lezen dat deze wijsheid weer gewaardeerd wordt door de jongere generatie.
    Wat ik vind dat de oorzaak is van het zorgen zonder hart is het feit dat zorg tegenwoordig wordt uitgedrukt in geld, terwijl zorg (misschien beter te spreken van “voorzorg en nazorg”) aan de ene kant ongelooflijk goedkoop is (zie de relatie met bijv. de schoonmakers, ouders, familie vrienden, vrijwilligers etc.) en aan de andere kant onbetaalbaar ( zorg met het hart is niet te koop). Hoeveel geld je er ook tegenaan gooit, het zal nooit genoeg zijn.
    Het boek “Het geld van de toekomst ” van Bernard Lietaer behandelt ook deze problematiek wat steeds groter gaat worden, tenzij we het op een andere manier gaan waarderen. Voorbeelden hiervan zijn Time-dollars, lets systemen, Ithaca uren en dit zijn systemen die reeds tientallen jaren bestaan en zijn verfijnd om juist maatschappelijke functies die feitelijk niet te waarderen zijn in geld, wel een waardering te geven en waarde te creeren voor de gemeenschap. Dit is iets wat ieder van ons gewoon kan beginnen en zou een begin kunnen zijn van een meer duurzame groei.

    Hierbij de digitale versie van het boek: http://aardnoot.nl/Het_geld_van_de_toekomst

    Ik kijk uit naar je volgende artikel

  12. Wat een herkenning!
    We bouwen ziekenhuizen als fabrieken en…….we leiden nog steeds de verkeerde managers op…
    Al jaren mag ik als trainer me bemoeien met de ontwikkeling en uitvoering van managementopleidingen in Zorg & Welzijn. Ik kan veel van dergelijke verhalen maar angstiger is het feit dat (jonge) mensen denken dat het-zo-hoort en anderen de moed verliezen om er nog iets aan te kunnen doen.
    Als ik in de wereld van opleiden om me heen kijk hanteren we nog steeds oeroude modellen en concepten die ‘de organisatie’ (en mensen( in blokjes, velden en schema’s indelen en we denken nog steeds dat we mensen moeten ‘aansturen’. Toch niet gek, dat ze dat ook letterlijk doen…
    Het wordt hoog tijd dat we nieuwe initiatieven gaan ontwikkelen om de menselijke maat terug te brengen, wie doet er mee?

    • Hoi Peter,

      Ik schreef al in een reactie op 19 juli 2009 (hieronder) dat er in ieder geval 1 politieke partij nu werk wil gaan maken van wezenlijke verbeteringen in de zorg en het zorgstelsel. De mensen van de Partij voor Mens en Spirit zijn op zoek naar mensen met een visie. Een visie die veelal wordt gevormd door ervaringen in het werkveld. We zien jouw tips/suggesties graag tegemoet via info@mensenspirit.nl (onder vermelding van mijn naam) om daarmee daadwerkelijk aan de slag te gaan.
      Hartelijke groet!
      Geert

      • Dag Geert,
        Dank voor je reactie en de tip.
        Erg mooi om te zien dat er een politieke partij is opgericht die vanuit spirituele, menselijke waarden een verandering wil realiseren. Zal zeker mijn steentje bijdragen waar ik dat kan doen. Hoewel het in de politieke arena erg lang kan duren voor dat er enig invloed merkbaar is maar wie weet…

        Mijn benadering, op dit moment, is dat ik veel meer met managers/ medewerkers IN Zorgorganisaties in gesprek ben -en wil komen- om met elkaar te spreken over datgene waar zij tegenaan lopen en wellicht oplosrichtingen kunnen formuleren om: enerzijds individueel beter om te gaan met de groter wordende druk, eisen, (weer) te leren in comtact te komen met eigen plezier en bezieling. Anderzijds de hudige wijze van organiseren te veranderen.
        Het probleem van ‘te functioneel denken en handelen’ begint echter in de blauwdruk, het DNA, de gewoontepatronen en conditioneringenvan een organisatie.
        We hebben het over een fundamenteel andere zienswijze die alleen door een persoonlijke transformatie / bewustwording door de mensen zelf kan worden gerealiseerd. Het probleem speelt zich af op een innerlijk niveau van universele principes. Deze crisis kan niet anders dan dat mensen bewust(er) worden van dergelijke principes.
        Concreet ga ik nu uit van:
        – in managementopleidingen en -trainingen meer te uit gaan van een gezonde balans in Hart- en Hoofdzaken. Zorgen moet gewoon weer over mensen gaan;
        – mensen in organisaties concreet anders om te leren met organisatievereisten, door anderen opgelegde organisatienormen (die liegen er trouwens niet om);
        – workshops te organiseren om met elkaar te praten over de vraagstukken:bezieling-geld-belangen etc.

        Ik ben erg blij om te merken dat er velen zijn die bezield en enthousiast zoeken en werken naar hun eigen manier om een impuls te geven aan -waar dat nodig is- een menselijker Zorgsector.

        Peter Henneveld
        Docent- trainer De Bewustzijnsfabriek

  13. Beste Paul,

    Ik heb meerdere malen helaas van een ziekenhuis gebruik moeten maken. Mijn ervaring is dat het technische gedeelte in het ziekenhuis werd gedaan en het beter worden thuis moest gebeuren. Nu is er ook maar een ding wat je wil en dat is zo snel mogelijk naar huis. Er moet dan wel een thuis zijn natuurlijk en daar zie je in toenemende mate een gemis ontstaan nl de individualisering van de maatschappij. Ik besef dat zorg meer is als alleen ziekenhuizen en men moet ook dat verschil meenemen in het beleid. Als de kans van terugkeer naar huis nihil zijn, dan moeten we van uit ons mens zijn een bredere zorg dan alleen de technische kant organiseren. Een goed voorbeeld zijn de hospice’s en dergelijke. Als we in staat zijn om zorg op individuele basis af te stemmen met alle aspecten in ogenschouw om de heling te laten plaatsvinden ongeacht het type zorginstelling dan zijn we een stuk verder.

  14. Van erkenning naar politieke actie !

    Gelukkig, ik heb in ieder geval 1 politieke partij gevonden die weet en onmiskenbaar erkent wat Paul de Blot signaleert. Het kan en moet anders in de zorg !!
    Ik lees in hun voorlopige programma:
    “De mens is een schitterend en uniek geestelijk, energetisch, psychologisch en fysiek wezen. Gezond zijn en kunnen blijven is een belangrijk basisgegeven voor elke mens om conform de eigen aard te kunnen ontwikkelen en leven. Zowel uitwendige als inwendige factoren zijn van grote invloed op de gezondheid. Goede voeding, een zuiver milieu, innerlijke en uiterlijke harmonie, een groene leefomgeving, rust en tevredenheid zijn essentiële aspecten om de gezondheid te ondersteunen.
    Een gezondheidszorg op holistische basis, waarbinnen de mens centraal staat. Preventie, in de breedste zin van het woord, is de eerste prioriteit.
    Ziekte begint bij een verstoring van de psychologische of fysieke balans. Door steeds alert te zijn op de eigen signalen en door in een vroeg stadium ondersteund te worden, kunnen veel ziekten worden voorkomen.
    Marktwerking en zorg gaan niet samen. Het is een fundamenteel recht van burgers om invloed uit te oefenen op de door hen betaalde zorginstellingen.
    Zieken hebben liefde, warmte, tijd en ruimte nodig om weer in balans te komen. Dit geldt ook voor mensen in zorgcentra. In plaats van of naast medicijnen, mooie muziek, meditatie, zachtmoedige begeleiding en aandacht. Ziektekosten kunnen omlaag door minder managementslagen, goedkopere maar aangename kantoren en gebouwen en door meer preventief te gaan werken aan de innerlijke balans.”
    Gevonden op: http://www.mensenspirit.nl.
    Hun naam: Partij voor Mens en Spirit, voor een Politiek vanuit het Hart, zoals ze zelf zeggen. Pas nieuw: opgericht maart 2008, 500 leden. Ze kunnen alleen de door Paul de Blot de gezondheidszorg omvormen als u op hen stemt maart 2011 (tweede kamerverkiezingen) en hen steunt door lid te worden. Mijn steun hebben ze al!
    Geert

  15. Ik werk juist aan een rapport over de financiën van universitair medische centra dat volgende week verschijnt. Ik onderschrijf de wezenlijke betekenis van de helende relatiekracht. Het gevolg van bredere toepassing moet wel zijn dat dit ook leidt tot een betere financiële gezondheid van ziekenhuizen. De argumenten daarvoor weet ik echter nog niet te ordenen en praktijkvoorbeelden kan ik niet vinden.

    • @ Adriaan Meij: Je doet lofwaardig werk. De psychologie, en met name de Transactionele Analyse, kan je aan argumenten helpen. Praktijkvoorbeelden zijn ook te vinden aan de hand van de toename of afname van het gebruik van slaapmiddelen en kalmeringsmiddelen in zorginstellingen. Daar is ooit een onderzoek naar geweest. Een andere mogelijkheid is een studiebeurs voor een student die er onderzoek naar verricht voor een dissertatie.

  16. Als bedrijfsarts werkzaam voor een van de grote arbodiensten is deze tekst mij uit het hart gegrepen. Dagelijks maak ik mee hoe wij onze dienstverlening steeds efficiënter proberen te maken, hoe wij steeds meer gedwongen worden om als dienstverlener “producten” zoals spreekuren te leveren. De werkelijke toegevoegde waarde die wij als zorgverlener kunnen leveren zit hem echter inderdaad in het verbinden en in de relatie die wij opbouwen met onze cliënten in de spreekkamer en klanten (de werkgevers van deze cliënten).
    Waar wij mee bezig zijn is echter onze dienstverlening steeds meer uithollen, wij gaan onder invloed van protocollen, zoals de Wet Verbetering Poortwachter, steeds meer over tot een simpel verkopen van het product “bezoek bedrijfsarts”. Hiermee worden de protocollaire plichten vervuld, maar de werkelijke doelen die wij hadden willen bereiken met deze protocollen, worden in zeer ernstige mate verkwanseld! Het wachten is op visionaire managers die het lef hebben om zich hiertegen teweer te stellen, en werkelijk de keuze durven maken om (weer) toegevoegde waarde te gaan leveren!

    Bob Horváth
    Bedrijfsarts i.o.

  17. Vanuit de onderwijssector ben ik in de zorgsector beland.
    Ook hier kom ik weer het “protocollaire” element tegen waaraan men meent het grootste te gewicht te moeten hangen.
    De krampachtigheid hiervan stuit mij zeer tegen de borst. Het doet geen recht aan mensen die het hard nodig hebben dat er wezenlijk voor hun gezorgd wordt..!

    Uiteindelijk kom je altijd weer bij jezelf uit wat betreft de manier waarop je denkt dat ons leven is gebaseerd. Daar liggen de middelen en de mogelijkheden.

    Onlangs las ik deze woorden van Ernest Holmes:

    We moeten hetzelfde vertrouwen hebben in wat we onderwijzen en praktiseren, als de wetenschapper heeft, of de tuinman. En wanneer dit simpele gegeven in onze botte hersenen binnen is gedrongen, dan zal er iets nieuws en prachtigs gebeuren.

    Het is belangrijk daar trouw aan te blijven!

  18. Beste Paul,

    Wat een goed stuk en een zo duidelijke waarheid. Als deze erkenning maar eens door zou kunnen komen tot de top van de ziekenhuizen. Ik ben wel erg benieuwd welke onderzoeken het zijn waar je aan refereert. Ik zou deze graag willen lezen, maar heb ze niet kunnen vinden via google en wetenschappelijk journals. Kun je aangeven waar je deze vandaan hebt? Voornamelijk het onderzoek over de therapeutische werking van de schoonmaker?

    Hartelijk dank voor dit mooie stuk.

    Groet,
    Jaap

    • @ Jaap Bregman: Er bestaat een verenoging ik meen in Nijmegen, helaas ben ik de naam vergeten, die aan dergelijk onderzoek werkt. Ook is er onderzoek naar verzorgingshuizen geweest over toename of afname van het gebruik van slaap en kalmeringsmiddelen. Met name is de alternatieve geneeskunde vooral ingesteld op de therapeutische kracht van de relatiedosering. Helaas wordt de strijd meestal gevoerd om de geneeskracht van hun geneesmiddelen i.p.v. de relaties

  19. Paul, de tranen knalden eruit toen ik je artikel las. Wat vind ik het belangrijk dat iemand op academisch niveau al die levels kan omvatten. Mensgericht, ondersteund door intellectualiteit, verbindingskracht, een flinke portie liefde en lev (letterlijk: ‘hart’).
    In Arnhem zijn we bezig met ‘t Aerden Huys, dergelijke nieuwe wegen te bewandelen. Aangaande ‘de’ zorg, het onderwijs / de kindbenadering, het samen leven… Wanneer jij en/of de respondenten aan dat platform willen deelnemen – van harte uitgenodigd! Monique

  20. Gisteren op het DeLimes (Jaap Peters) Summercourse Rijnlands organiseren, de film “Sicko” bekeken. Ondanks de extreme anti-amerikaanse saus die Michael Moore over deze film heen strooit… MAG het en WIL ik het in Nederland niet zover laten komen.

    http://www.imdb.com/media/rm4119040768/tt0386032

    Wat kan ik doen?

    Ik ben een ondernemende man, maar ik voel hier bij dit soort columns ook een stuk onmacht of aangeleerde hulpeloosheid? Waar ik geen vrede mee kan hebben. Waar begin ik?

  21. Beste Paul,
    Je artikel over de zorgen in de zorgsector is me uit het hart gegrepen. Eén van de doelen van het project Zingeving op Maat, waarover ik je enkele weken terug een mail stuurde(voor de denktank), is het versterken van de relatiekracht – zoals jij het zo mooi noemt – van verzorgenden en therapeuten.

    Je schrijft dat het hart uit de zorg is verdwenen door de protocollering. Dat herken ik. Maar minstens zo belangrijk is het gebrek aan visie bij de overheid. Sinds het begin van de jaren ’90 is de zorg steeds verder uitgehold tot een set handelingen die in een voorgeschreven aantal minuten uitgevoerd moeten worden door zo laag mogelijk opgeleid personeel (want: goedkoop). Hieraan zijn de zorgverleners – en niet te vergeten hun managers en bestuurders – deels ook zelf schuld. Zij hebben niet duidelijk kunnen maken wat de toegevoegde waarde is van menslievende zorg. Uit bezuinigingsoverwegingen is de zorg gereduceerd tot handelingen als een wasbeurt, een wondverzorging, terwijl de handeling eigenlijk alleen een legitimatie is om in contact te komen. De achterliggende pijnen, angsten en tekorten zijn veel ingrijpender en fundamenteler. Wanneer de zorg zich meer dáárop zou richten, zijn in veel gevallen veel minder ‘handelingen’ nodig of kan de zorg in een eerder stadium weer afgebouwd worden. Het ‘Goedkoop’ beleid van de overheid is dus eigenlijk ‘Duurkoop’. Dit wordt prachtig aangetoond in de maatschappelijke businesscase (MBC) van Buurtzorg, een nieuwe organisatievorm voor thuiszorg. Of eigenlijk helemaal niet nieuw: de oude thuiszorg van vóór 1990 in een modern jasje.

    Wat ik ook nog even kwijt wil, is dat ik een enorm verlangen zie bij zorgverleners om met hart en ziel te werken. Maar sommigen hebben zich uit zelfbescherming hiervoor afgesloten en worden dan als ‘robots’. Ze zijn onmachtig om tegen de klippen van de regel- en controledruk op, het vak met liefde te blijven uitoefenen.

    Ik hoop dat we met ons project – en enkele andere transitieprojecten – een beweging op gang kunnen brengen om hart en ziel in de zorg terug te krijgen, op alle niveaus.

    Hartelijke groeten,
    Myriam Hellings

  22. Beste Paul,

    Mooi beschreven waar het om gaat. Het gaat inderdaad om menselijke relationele sfeer en dit kan men nooit vastleggen in protocollen. Dat is geen dienstverlening en geeft evenmin vertrouwen. Mensen zijn geen producten, worden mede door de bureaucratische benadering steeds meer als zodanig beschouwd. Zowel in bedrijfsleven, als bij overheidsinstellingen en in de zorg is dit het geval. Creëert men hierdoor misschien problemen?
    Ik wens u heel veel sterkte en ik hoop dat menigeen weer als medemens door het leven mag gaan zodat men samen kan gaan bouwen aan hervinden van vertrouwen.
    Met vriendelijke groet

  23. Beste Paul,

    bedankt voor je mooie stukje! Zeer inspirerend. Ik zie heel veel paralellen naar het onderwijs, en ben benieuwd wat jij daarvan vindt. Mijn wens voor het onderwijs is dat het zich verrijkt: dat het niet alleen groei stimuleert in kennis en vaardigheid, maar vooral in groei als mens. Het lijkt soms alsof de nadruk vooral ligt op wat mensen niet kunnen. Ik hoorde over een school waar het 10 minutengesprekje tussen de ouders en de juf alleen plaatsvindt als er iets niet goed gaat. Dit lijkt me geen goed uitgangspunt. Als we met kinderen/leerlingen/ouders ergens vooral bij stilstaan wanneer iets niet goed loopt, dan komt dat het zelfvertrouwen van kinderen niet ten goede.

    Herken jij dit? Wat vind jij ervan? En wat vinden je andere lezers ervan?

    Hartelijke groet,

    Geertjan Aleven,
    Hart & Hoofd
    coach van docenten en leerkrachten

  24. Beste Paul,

    We weten allemaal dat het waar is wat jij schrijft. Als we hulp nodig hebben willen we ondersteuning van iemand die ons begrijpt en die met zijn/haar hart luistert naar ons. Iemand aan wie we ons durven toevertrouwen; niet alleen als professional maar (juist) ook als medemens. Als provider van HeartMath heb ik in mijn loopbaancoaching ervaren wat er mogelijk is als mensen de stem van hun hart durven volgen. Hartcoherentie helpt om de harmonie in onszelf en in onze relaties met anderen te herstellen. En dat heeft een helend effect op alle betrokkenen!

    De crisis in het management van de zorgsector is naar mijn mening het resultaat van een denk/systeemfout. Het probleem was de explosieve stijging van de kosten in de zorgsector. Om die onder controle te krijgen heeft men gekozen voor begrenzing van budgetten, diagnosebehandelcombinaties, protocollen enzovoort. Op papier wordt nu verantwoording afgelegd over de aanwending van financiële middelen. Dat stelt de politici gerust. Maar is daarmee het probleem opgelost? Misschien wel in financiële zin maar niet in de kern.

    De oplossing doet me denken aan dat bekende verhaal over het zoeken naar de verloren huissleutel. Iemand staat bij het licht van een lantaarnpaal te zoeken naar de sleutel die hij heeft laten vallen. Een voorbijganger wil helpen en vraagt waar de man zijn sleutel is kwijtgeraakt. Naar blijkt niet in de buurt van de lantaarnpaal. Waarom dan toch zoeken op die plek?! Omdat daar licht is en je beter kunt zien wat er op straat ligt.

    Doen we niet iets soortgelijks in de zorgsector? De medewerkers in de zorgsector zijn nu immers veel meer tijd kwijt aan administratieve handelingen. Dat gaat ten koste van de tijd voor de mensen die hulp nodig hebben. Bovendien hebben hulpverleners niet gekozen voor administratief werk maar voor het werken met mensen. Dat is hun passie! Gevolg is dat er veel klachten zijn over het tekortschieten van de zorg. Het echte probleem in onze samenleving wordt niet opgelost door meer controle.

    Je ziet nu allerlei nieuwe initiatieven ontstaan van ondernemende mensen met ervaring in de zorg. Zij keren terug naar de kern van de zorg/hulpverlening en komen op innovatieve wijze tegemoet aan de behoeften die er bestaan. In de relatie van de betrokken hulpverlener met de patiënt/cliënt is er ruimte voor heling die voor beiden verrijkend is. Daarom hebben hulpverleners ook bewust gekozen voor hun vak! Ze willen zich inzetten met hun talenten en kwaliteiten voor het helpen van mensen.

    Zij zijn ook degenen – samen met patiënten/cliënten – die ons kunnen helpen met het zoeken naar echte oplossingen. En dan gaat het niet over een beetje meer van dit of een beetje minder van dat. Het gaat om wezenlijke vernieuwing, andere paradigma’s! Overal zijn mensen bezig met vernieuwende concepten. Het lastige is dat die niet passen in de controlesystemen die nu opgezet zijn om de zaak te beheersen. Gelukkig laten gedreven ondernemers zich daardoor niet tegenhouden en vinden ze creatieve oplossingen. En daar heb ik alle vertrouwen in! Onze zorgen zullen opgelost worden door de overtrokken controle los te laten en meer vanuit ons hart te werken.

    Erica Groenendijk
    De helende cirkel – intuïtieve begeleiding bij veranderingsprocessen

  25. De heer De Blot is mijn held. Ik ben mijn bedrijf gestart omdat ik inderdaad de mens tussen wal en schip zag vallen bij de grote organisaties. Zorgvermijders die niet zes verschilende personen hun problemen willen vertellen, maar een één op één relatie zoeken met een vertrouwenspersoon. Het winnen van het vertrouwen van deze mensen kost veel moeite, maar als het vertrouwen er is, dan gaan ze als een speeer. Clementie werkt wel samen met andere organisaties, maar behoudt het “casemanagement”. Is voor de client veel meer duidelijk. Ze kunnen iedereen verwijzen naar dezelfde persoon, die alles weet van alle problemen die er spelen. Vindt dat maar eens bij een groet organisatie. Als ik voor een vlient naar zo’n organisatie bel voor informatie, is het onmogelijk om dat met één telefoontje af te handelen. Men weet niet wie wat doet of waar voor verantwoordelijk is. Go Paul Go!

  26. “De zorg voor mensen is enkel helend als ze wordt gedragen door menselijke relaties.” Prachtig en heel herkenbaar. In de zorgsector kom ik regelmatig bij klanten op “hun kantoor”. Soms zijn dit grote bedrijfspanden op industrieterreinen, als overhead-locatie of locatie bedrijfsvoering, fysiek en energetisch ver weg van de zorg. Onlangs verruilde een klant zijn plek voor een functie binnen een instelling waar het kantoor weer “tussen” de zorg was gehuisvest. Minder efficiënt zouden sommigen zeggen en wellicht hebben ze gelijk. Maar de zorg kreeg daar weer een gezicht; mijn klant ook trouwens.

  27. Beste Paul,
    Het hart (voelen) is vele maler sneller, accurater en in staat meer complexe situaties te interpreteren naar compleetheid en juistheid dan het hoofd (ratio). Onze hartenergie is krachtiger om tot verbinding te komen met mensen dan vanuit alleen het hoofd. Ons hart staat in verbinding met de natuur om ons heen en de cosmos (bijvoorbeeld in directe verbinding met de “zonnewind”). Het is bijzonder om met de juiste intentie de mens centraal te stellen, je hart te volgen en eerlijk, transparante en oprechte relaties aan te gaan.
    Mooie dag!
    Gert-Martijn

    • Het is heel mooi om de verschillende waarnemingen van hoe wij functioneren, met elkaar te verbinden. Jouw artikel aan die van Paul bv., wetenschappelijk, spiritueeel, ervaringsgericht… Zo krijgen wij met z’n allen dat mensbeeld een stuk helderder voor ogen dan wanneer 1 van de vele diverse invalshoeken het alleenrecht van de ‘waarheid’ op zou eisen. Dank voor je omschrijving; het steunt mij in mijn vermoedens!

  28. Beste Paul,

    Een stuk naar mijn hart! In de afgelopen vijf jaar heb ik als adviseur voor nogal wat zorginstellingen gewerkt. Met verwondering moet ik helaas constateren dat op veel plekken alle gevoel voor ‘gezond organseren’ helemaal verdwenen is. Een opvallend symptoon daarvan is dat leidinggevenden niet zelden verantwoordelijk zijn voor meerdere afdelingen en meer verpleegkundigen moeten leiden dan haalbaar is. Daarbij zijn deze leidingevenden ‘verantwoordelijk’ voor budgetten die vaak vele miljoenen groot zijn, maar hebben ze nauwelijks bevoegdheden en middelen om werkelijk aandacht te kunnen geven aan de benodigde kwaliteit voor medewerker en patient. Verder moet ik helaas constateren dat het in de zorg ook vrij gebruikelijk is om de betere verpleegkundigen door te laten groeien tot leidinggevenden, met als gevolg dat we een goede professional armer zijn en een middelmatig leidinggevende ervoor terug krijgen. Het gevolg is precies wat je beschrijft, een heilig vertrouwen in protocollen en andere bedenksels van bureaucraten.
    Het wordt tijd dat we de werkelijke essentie van zorg helder op het netvlies krijgen en vandaar de voorwaarden voor een goede organisatie formuleren en daarnaar gaan handelen. En het aardige is dat we allang weten hoe dit moet. Dus hierbij een oproep aan die bestuurders die werkelijk het lef hebben om de realiteit onder ogen te zien en hiernaar te gaan handelen!

    alexander de vries
    partner hostmanship development group

"Wat is uw reactie? Mede namens de andere lezers bedankt voor het toevoegen van uw bijdrage. Laat een reactie achter, of reageer op elkaar. Bedankt aan alle lezers die dit weblog verrijken met een persoonlijke reactie." - Team pauldeblot.nl

NB: Uw emailadres wordt nooit gepubliceerd. Reacties met meer dan één link worden eerst gecontroleerd. Link alleen naar relevante websites. Gebruik uw reactie niet voor commercie.


5 + 4 =