De feestdagen zijn voorbij, de kerstversieringen zijn opgeruimd en het jaar 2011 biedt ons nieuwe kansen. Wat zijn die kansen? Wat staat ons nu te wachten? Niemand weet het, want alles is mogelijk. Naast veel vreugde heb ik bij deze feestdagen ook veel verdriet gezien.
Kerstmis is een uitgelezen familiefeest, maar velen hebben geen familie, daklozen, vreemdelingen en eenzamen, bijvoorbeeld. Zij hebben zich vooral verlaten gevoeld. Ook al zijn er veel gastvrije gezinnen en liefdevolle hulpverleners, maar die hebben tijdens deze feestdagen het vaak zelf druk met hun eigen gezin. Dat heeft het gevoel van verlatenheid voor deze eenzame mensen nog harder gemaakt en ook nijpender door de hevige kou en duisternis in deze tijden. Voor deze eenzamen is er eigenlijk geen warm gevoel van Kerstmis en Nieuwjaar.
En toch is de Kerstboodschap ook voor hen bedoeld. Want waar gaat het om in deze feestdagen? Dat is beslist iets om dieper op in te gaan. Kerstmis en Nieuwjaar gaan terug naar een historisch gebeuren, de geboorte van Christus. De geboorte wordt door de Joden op de dag van de besnijdenis gevierd, dat is ook de dag van de naamgeving op de achtste dag na de geboorte. Deze dag van de mens-wording van de God van hemel en aarde werd in de oudheid zo belangrijk gevonden, dat het als het begin gezien werd van alles. Van alles dat geschapen wordt. Van al het nieuwe. Want er begint een nieuwe jaartelling, een nieuwe maand en een nieuwe dag. Dat is de eerste dag van de eerste maand van het eerste jaar: 1 januari van het jaar één.
Het Kerstverhaal is op verschillende manieren verhaald en de komst van het Nieuwe Jaar is een zelfde verhaal. Niemand weet met zekerheid wat er precies wordt bedoeld en wat er precies is gebeurd. Het verhaal is zo rijk aan mogelijkheden, dat men het zowel kerkelijk als profaan uitbundig is gaan vieren, Zo uitbundig dat langzamerhand de essentie van het verhaal verloren is geraakt, namelijk dat het verhaal gaat om de mens-wording, om de dag van menselijkheid.
Het Kerstverhaal is een droomverhaal van een arm kind dat zich rijk voelt in een verharde maatschappij waar zelfs de religie onmenselijk is. In deze ongastvrije wereld ervaart het kind toch de warmte en liefde van mensen, van de natuur en van de hemel. Alles wordt hem voor niets gegeven, helemaal gratis. Het herinnert ons aan een vergeten ideaalbeeld van ons eigen menselijk bestaan en de zin van ons leven, dat ons met een zeker heimwee vervult. We herkennen het kind in ons leven. We ervaren het kind in de veilige geborgenheid van het gezin, genietend van het leven, van mensen en dieren, van hemelse machten. We zien hoe het kind terecht komt in een onmenselijke wereld van geld en macht, waar geen plaats is voor vreemdelingen, geen gevoel meer is voor armen en daklozen, geen waardering van de natuur. We staan verbaasd over het onmenselijke gebrek aan gastvrijheid van de herberg en de verharding van Herodes om alle pasgeboren jongetjes te laten doden.
Is onze huidige wereld er beter aan toe? Telkens weer komt dezelfde vraag in mij op: komt het in onze tijd ook nog voor? Dat we onze medemens vergeten? Dat we onze planeet vergeten? Dat we onze houding naar de asielzoeker, de Islamiet, de vreemdeling en de dakloze en al die anderen die onze liefde vragen, vergeten? Wat er in het Kerstverhaal en het verhaal van het Nieuwe Jaar precies bedoeld is weten we niet, maar het raakt ons diep in ons hart en we vragen ons af hoe het mogelijk is dat het verhaal steeds terugleert.
Het Kerstverhaal gaat over een droom die in ieder van ons bewust of onbewust leeft, zowel in het hart van de politici als van de gezagsdragers, in het hart van de zakenmensen als van de welzijnswerkers, in het hart van de religieuze zowel als niet religieuze leiders, in het hart van de dienstverleners als in die van de geldgraaiers en machtgraaiers. Een droom, dat helaas in het leven van alledag gedoofd is geraakt. Een droom dat ons toont wie we zijn als mens. De moeite waard om er iets langer over na te denken, want het gaat over het verhaal van duurzaamheid, van de zin van ons leven en ons menselijk welzijn.
In memoriam
Het initiatief “Compassion for Care” waar ik kennis van heb genomen, stemt mij optimistisch. Lees er over:
Compassie heeft de toekomst! http://bit.ly/dXOnGn
Behandel anderen zoals je zelf behandeld zou willen worden!
Dank voor de Nieuwsbrieven!
Dank u wel voor deze uitleg van een m.i. niet-geloofsgebonden benadering over het besef van je menselijkheid.
En ik wil ook graag de mensen die hebben gereageerd bedanken: deze column en reacties leveren mij veel inspiratie voor een verhaal dat ik aan het schrijven ben!
Dank je wel Paul. Een waarachtige ondersteuning bij de bezinning over mijn eigen duurzaamheid.
Harte groet / Arnold
We móeten onze medemens wel vergeten. De medemens in de vorm van die duizenden hongerende en stervende kinderen, hun massaal aan aids stervende ouders, al die gewelddadige nietsontziende vechtende groeperingen, die moordende en verkrachtende legers…. God wat ben ik blij dat ik die medemens vaak kan vergeten want ik zou geen leven hebben als dat alles voortdurend zou binnen komen bij mij. Ik ben blij met mijn schizofrene houding in deze want het stelt mij in staat om ondanks die meedogenloze hardheid en oeverloze domheid van mensen, toch mensen lief te hebben. Zonder dat vergeten zou ik dagelijks verzuipen in de pijn en ellende van die ander en het zou allemaal volkomen uitzichtloos en zinloos worden omdat tegen zoveel geweld, zoveel domheid, zoveel machtsmisbruik, zoveel egoïstisch gedrag, zoveel lust en begeerte gewoon niet op te boksen is. Het zou mijn pogingen tot liefhebben volkomen wegvagen, elke dag weer….
Nee, laat mij maar de andere kant opkijken want ik weet het wel, ik ken het wel, de beelden van geweld, honger en pijn zullen nooit meer uit mijn hoofd kunnen, zodra ik er aan denk stroomt het eindeloos mijn blikveld in. Goddank kan ik de andere kant opkijken zodat er toch ruimte en zingeving kan zijn om lief te hebben, om mijn menselijke warmte uit te delen in mijn privé en zakelijke omgeving, naar feitelijk iedereen die ik tegenkom… en meer kan ik niet. Het is een kleine bijdrage van warmte in een grote wereld vol met ki;heid, is het een kleine bijdrage, maar wel oprecht. Wie weet, als meer en meer mensen dit zouden gaan doen, in de politiek, in de religies, in het bedrijfsleven…
Ik kan mij nog herinneren dat in de beginjaren zestig wij als kinderen zilverpapier spaarden voor de arme kindertjes in Biafra, en verdomd, we zijn nu 45 jaar verder en die kindertjes zijn er nog steeds. Blijkbaar is er meer belang geweest bij het in standhouden van armoe en honger dan in het werkelijk oplossen daarvan. Blijkbaar zijn er machten en krachten die alle inspanningen tot werkelijke veranderingen tegenwerken. Zolang de mensheid dit toestaat en toestaat dat welvaart niet verdeeld wordt, zolang die mensheid toestaat dat de welvaart die wel gedeeld wordt door corruptie bij de verkeerde terecht komt, zolang de leiders vanuit politieke, religieuze of economische drijfveren toestaan dat mensen onderdrukt worden en de natuur wordt verkracht, zal dit alles gewoon doorgaan. Dan kunnen wij als mens niets anders doen dan je eigen menselijke warmte uitdelen aan alles wat binnen je bereik is en niet gecorrumpeerd kan worden.
Het is jammer Paul, maar nog eens twee duizend kerstfeesten zullen hier niets aan gaan veranderen…
Rob Droog
Beste Rob, Je doet prachtig werk, maar ik vraag me af wat het betekent dat je je afwend van alles dat je als verkeerd veroordeelt. Het komt bij mij over als : ik heb kanker, maar wil het niet zien, anders voel ik alleen verdriet en woede. Ik sluit me ervoor af. Het is niet alleen nog altijd aanwezig, de ziekte kan zijn gang gaan. Erkennen wat er is en het in de ogen durven zien, betekent niet dat je de hele wereld moet redden of wel? Is de angst die je koestert wel reëel? Tuurlijk, het is jouw keuze, maar ik denk dat je jezelf ermee tekort doet. Ik denk aan Krischnamurti “De hoogte vorm van intelligentie is om waar te nemen zonder te oordelen”. Hartelijke groet, Marcel
Inderdaad een mooie tekst die iedereen aan het denken zou moeten zetten.
Dat laatste is zeker niet het geval en lang niet iedereen leest deze tekst of wil de tekst begrijpen.
Jammer genoeg constateer ik dat onze huidige wereld er niet beter aan toe is, dat we onze medemens vergeten. Dat we onze planeet vergeten en dat we onze houding naar de asielzoeker, de Islamiet, de vreemdeling en de dakloze en al die anderen die onze liefde vragen, vergeten !!
Mensen lijken niet in staat samen te kunnen leven. In elk geval niet in een overbevolkte wereld als deze. Natuurlijk zijn er die wel openstaan voor de medemens, die groep is te klein om het tij te keren. Een wonder misschien……………………..? Ik hoop het.
Een warme groet,
Harry Jacobs
Dank je wel, Paul, dat je ons in deze Kersttijd – die niet eindigt met Tweede Kerstdag – bepaalt bij de essentie van dit feest: ‘de menselijkheid’.
In mijn woorden uitgedrukt: ‘God wordt mens, opdat wij mensen ‘God’ zouden worden: goddelijke kwaliteiten krijgen. Dat goddelijke kind, die menselijkheid wordt bedreigt door de Herodes in ons en de Herodes buiten ons.
Om dat toe te lichten kopieer ik hieronder een tekst van Rev. Mario Schoenmaker:
De vlucht naar Egypte:
Kort nadat zij op die manier de wijk genomen hadden, verscheen er aan Jozef in een droom een engel van de Heer. Hij zei: ‘Sta op en vlucht met het kind en zijn moeder naar Egypte. Blijf daar tot ik je weer roep, want Herodes is naar het kind op zoek en wil het ombrengen.’ Jozef stond op en week nog diezelfde nacht met het kind en zijn moeder uit naar Egypte. Daar bleef hij tot de dood van Herodes. Nadat Herodes gestorven was, verscheen er in een droom aan Jozef in Egypte een engel van de Heer. De engel zei: ‘Sta op, ga met het kind en zijn moeder naar Israël. Want zij die het kind om het leven wilden brengen, zijn gestorven.’ Jozef stond op en vertrok met het kind en zijn moeder naar Israël. Hij ging wonen ‘m de stad Nazaret in Calilea.
(Matteüs 2: 13-23)
Het spirituele gezichtspunt van deze geschiedenis waarschuwt ons om voorzichtig te zijn met de Herodes in ons, zodat dit eigenzinnige element de nieuwgeboren geest in ons niet vernietigt. Het is wonderbaarlijk om de eerste ervaring met Christus te hebben en je er bewust van te zijn, maar uiteindelijk, zoals met alles gebeurt, kunnen we eraan gewend raken. Dan kan eigengereidheid het best wel eens overnemen en proberen dat meest dierbare element en die kracht in je hart te vernietigen. Bescherm het goed. Laten zowel wijsheid als liefde de nieuwgeboren Christus in je ziel koesteren.
Meditatie:
Wanneer je rustig nadenkt over dit verhaal en de noodzaak om deze nieuwe en wonderbaarlijke Christuservaring te beschermen, herinner je dan de manieren waarop je in staat bent om jezelf te beschermen. Paulus geeft deze manieren aan in Efeziërs6: 11-18:
Trek de wapenrusting van God aan om stand te kunnen houden tegen de listen van de duivel. Houd stand, met de waarheid als gordel om uw heupen, de gerechtigheid als harnas om uw borst, de inzet voor het evangelie van de vrede als sandalen aan uw voeten, en draag bovenal het geloof als schild waarmee u alle brandende pijlen van hem, die het kwaad zelf is, kunt doven. Draag als helm de verlossing en als zwaard de Geest, dat wil zeggen Gods woorden. Laat u bij het bidden leiden door de Geest, iedere keer dat u bidt.
Beste Paul,
Bedankt voor deze wijze woorden.het is wat Esther zegt ik sta even stil wat werkelijk belangrijk is.
Laten we met elkaar hopen op een betere wereld.
HARTelijke groet Gretha Muller.
Opnieuw een prachtig geschreven tekst.
Dank u wel voor uw wijze woorden.
Het doet me opnieuw even stil staan wat werkelijk belangrijk is.
Liefdevolle groet,
Esther Vermeulen