Redding van de wereld in nood

31

Als we de laatste maanden het nieuws volgen staat alles in brand en we hebben geen effectieve blusapparatuur. Het is alsof we in onze planning nergens meer houvast kunnen vinden.

We zien telkens weer hoe door de democratische bewustwording de mensen steeds harder strijden om hun vrijheid en de situatie daarmee steeds minder beheersbaar maken waardoor steeds grotere verwarring ontstaat.

Verantwoordelijkheid voor de medemens, openheid voor vriendschap en relaties, biedt als enig houvast om in uitzichtloze situaties staande te blijven.

Dat ervaren we niet alleen in onze politiek, maar ook op wereldniveau. Volkeren en groeperingen komen in opstand tegen heersers om hun vrijheid te bevechten zoals we nu zien in het Midden Oosten. We zien hoe gemakkelijk deze brand uitslaat naar andere gebieden van de wereld.

Niet alleen menselijke vrijheid maakt planning onmogelijk, maar ook de onvoorspelbaarheid van de natuur waar we geen greep op hebben. Na de watersnood in Pakistan waarvan de gevolgen nog niet geheel te overzien zijn volgden de desastreuze overstromingen in Australië en als hoogtepunt van de ellende de tsunami in Japan.

Het trotse en technisch hoog ontwikkelde Japan, dat in staat was de atoombom te overleven wordt nu getroffen door een complex van rampen die onbeheersbaar zijn. Een zware aardbeving, een ontzagwekkende tsunami die drie havens, een vliegveld en een belangrijke industriële regio wegvaagt, het gevaar van een nucleaire ramp en nu ook nog de dreiging van een cholera-, tyfus- en griep-epidemie.

In een dergelijke onvoorspelbare situatie zijn er geen rationele oplossingen mogelijk. Het gaat om mensen in wanhoop die ondanks hun grote vrijheid geen houvast vinden en zich machteloos voelen. Ofschoon we in Nederland niet direct in deze ellende betrokken zijn, ervaren we zeker ook de gevolgen ervan, want we zitten in een wereldomvattend netwerk niet alleen van economische en politieke verbondenheid, maar ook van menselijke verwevenheid met elkaar.

De grote vraag die ons bezig houdt is de zinvraag, waar niemand concreet antwoord op kan geven. Het postmodernisme wijst alle filosofische systemen af als een onhoudbaar antwoord op de zinvraag. Volgens hen is enkel het relatiesysteem in staat om houvast te geven aan onze zinvraag. Dat blijkt ook uit de ervaring van mensen in het dieptepunt van hun leven.

De psychiater Viktor Frankl beschrijft in het vernietigingskamp van de Joden in Dachau hoe mensen dood gingen uit wanhoop. Enkel menselijke relaties en vriendschap konden hun kracht geven om te overleven. Dat is ook de ervaring uit mijn kamptijd dat je zonder vrienden het kamp niet kon doorstaan.

Bij al die rampen, in al die oorlogen blijkt telkens weer dat het enige houvast en de enige redding wordt gevonden in de menselijke relaties, bij vrienden die je helpen en geliefden die je houvast bieden.

Het zijn de 50 onbekende namen die aan de kernreactor in Japan met eigen levensgevaar alles doen om een ramp te voorkomen en daarmee duizenden mensenlevens kunnen sparen. Het is deze verantwoordelijkheid voor de medemens, deze openheid voor vriendschap en relaties die als enig houvast bieden om in uitzichtloze situaties staande te blijven.

Het gaat altijd weer om mens te zijn, mens voor anderen en met anderen. Vrijheid gaat niet om willekeur, het is geen vrijheid om macht uit te oefenen of naar bezit te graaien. In haar wezen gaat het om vrijheid als mede-verantwoordelijkheid voor de ander, met nadruk op mede. Dat is de openheid voor relaties en gerichtheid op vriendschap, op het samen iets doen om te overleven.

Paul de Blot SJIn memoriam

Paul de Blot SJ (1924 ~ 2019)
Honorair Hoogleraar Business Spiritualiteit
Nyenrode Business Universiteit

31 REACTIES

  1. Prachtig! Er bestaat toch ook een website waarbij mensen elkaar kunnen helpen? gewoon een vraag erop zetten en iemand reageert wel met het antwoord cq hulp.
    Als iemand weet welke site ik bedoel, hoor ik dat graag.

    hartelijke groet,
    Brigitte

  2. Beste heer De Blot,

    Wat een mooie en inspirerende column weer. Mooi verwoord!
    Zoveel situaties lijken zo ver weg, maar uiteindelijk zijn we allemaal verbonden met elkaar… De kracht die relaties en vriendschappen ons geven…

    Ik geloof echt in de kracht van samenwerking en daar gaan we steeds meer naar toe…
    Bedankt weer en ik kijk uit naar de volgende column!

    Met spirtuele groet,
    Marjon

  3. Beste Paul, heer De Blot, vooral de laatste allinea van uw blog vind ik heel treffend, omdat het menselijk en realistisch is. Een fijne handleiding voor een betere wereld. Blijf het wel lastig vinden dat er kennelijk altijd lieden zijn die op eigen gewin uitzien en dat – vooral dat – ten kosten van anderen doen. Let’s keep the spirit anyways! 🙂 Een hartelijke groet, Jeanett

  4. Geachte prof. de Blot,

    Uw boek ‘Bussiness spiritualiteit’ heeft mij zeer geinspireerd en is een leidraad voor mijn werk in een klooster waar ik als leek de functie van ‘moeder overste’ uitoefen. Aandacht voor het doeniveau en het zijnsniveau zijn aspecten waar ik me in mijn werk op probeer te focussen. Uw boek is voor mijn een soort bijbeltje in de praktijk van alle dag en het soms veelvragende werk in het klooster. Ik heb gemerkt dat je het niet alleen kunt en het vooral om samenwerken gaat. En niet alleen op doeniveau maar vooral uitwisseling op zijnsniveau belangrijk is. Dit proberen te praktiseren heeft een grotere reikwijdte dan dat ik had kunnen bevroeden. Toen hoorde ik dat u ook nieuwsbrieven ‘mailde’ heb ik me hier meteen voor opgegeven. Wat een rijkdom om ook op deze manier overdenkingen vanuit andere invalshoeken aangereikt te krijgen. M.i. wezenlijker dan veelal de traditionele stukken in de krant of wat we op de TV te horen krijgen. Gelukkig zijn er met u ook andere mensen die op deze wijze zaken belichten maar naar mijn idee nog te weinig in reguliere kranten of tijdschriften.
    In ‘mijn’ klooster gebeurt er momenteel ook veel, er is veel in beweging. Chaos. Het mooie van uw stuk is dat het zo toepasbaar is op veel situaties en andere contexten. Ook in het klooster. Als je het leest versta je het meteen. Mijn innerlijk (mijn ziel) stemt er meteen mee in. Het verkwikt me. Alleen in de relatie tot de ander kunnen we vanuit liefde en compassie dat bereiken wat we voor ogen hebben, wat van ons wordt gevraagd.Zulke mensen als u hebben we nodig, heel hard nodig. Dank voor uw inspiraties. Het helpt me met vallen en opstaan op mijn ont-wikkelingsweg. Ik ben benieuwd door wie u wordt geinspireerd? De Ander of de ander? Vast beiden.

    Met een hartelijke groet van een onbekende dankbare vrouw,
    Constance Hoogervorst

  5. Beste Paul,

    met belangstelling je column weer gelezen, je hebt gelijk, vriendschap geeft kracht en energie om te overleven.

    Dit stukje ontgaat mij,
    `In een dergelijke onvoorspelbare situatie zijn er geen rationele oplossingen mogelijk. Het gaat om mensen in wanhoop die ondanks hun grote vrijheid geen houvast vinden en zich machteloos voelen.`

    deze mensen leven in wanhoop en toch spreek je over hen dat ze grote vrijheid hebben.

    dat lijkt mij niet, ze leven in een wanhoop en zónder vrijheid, daarom komen ze in opstand.

    toch dank voor de overige inhoud van het artikel.

    Ben

  6. Beste Paul,

    ‘k Vind het zo geweldig dat je telkens weer zo goed een les uit de actualiteit weet te halen en reageer daarom graag weer even. Want het is belangrijk dat je weet dat velen het op prijs stellen dat je daarmee doorgaat. Het gevoel van machteloosheid dat ook mij af en toe bekruipt tracht ik om te zetten in acceptatie als ik echt niets kan bijdragen maar als dat wel zo is dan liever een adequate actie, ofwel gewoon mijn steentje bijdragen. Afgelopen week had ik het gevoel echt iets te kunnen doen en dat was de overheveling van al mijn bankzaken van ING naar Triodos. Want ook de reactie van de directie dat de bonussen teruggegeven worden vond ik niet overtuigend. M.n. argumenten als ” geen bonussen zolang de bank staatssteun krijgt” laat zien dat het nog niet echt geïnternaliseerd is. En ook hier roep ik anderen op naar een bank te gaan die een betere wereld op het oog heeft.

    Paul geniet van het mooie weer dit weekend en ‘k zie uit naar je volgende colmn.
    Ad

  7. Beste Paul,
    Ik hol vaak door het leven en weet dat het goed is om tijd te nemen om bewust stil te staan. Te genieten van het nu, van mijn warme relaties om me heen. Je geeft momenten op de dag door hier extra bewust bij stil te staan. Maandagavond tijdens je inspirerende uitspraken tijdens het college en ook nu weer in deze treffende nieuwsbrief. Dank!
    Warme groet,
    Ellen van Bodegom

  8. Geachte professor de Blot, Heel veel mensen voelen op dit moment dat ze in een overgangsfase zitten. Om vanuit mijn vakgebied van de rituologie te spreken, het lijkt wel alsof de hele wereld zich in een liminale, of overgangsfase bevindt. In een dergelijke fase zijn mensen veelal ontvankelijk voor nieuwe ideeën en opvattingen. Daarom vind ik ook hoop en steun in de woorden, die u schreef naar aanleiding van uw kamp-ervaringen, dat mensen alleen kunnen overleven door vriendschap en relaties. in deze tijden van verregaand individualisme denk ik dat veel mensen niet meer weten wat dat werkelijk betekent. Misschien ligt hier ook hoop voor spiritualiteit en religie wanneer mensen deze waarden opnieuw leren herkennen en waarderen en wanneer ze zich bewust worden hoezeer ze hiervan zijn losgekoppeld door het idee dat het eigen zelf het enige is dat er werkelijk toe doet. Een idee overigens dat volledig is uitgewerkt en wordt ondersteund door de moderne psychologie. Ik hoop dat door uw woorden mensen zich opnieuw bewust worden van het feit dat ze deel zijn van een complex netwerk van economische, politieke, culturele, religieuze en sociale interacties. Als individu sta je eenzaam en veelal machteloos, als onderdeel van een groter geheel sta je sterk en kun je jezelf beter wapenen tegen een systeem dat er veelal op uit is om mensen steeds efficiënter te laten functioneren waardoor meer productie mogelijk is en waarin individuen via het verlangen om te consumeren kunnen worden gemanipuleerd om hun identiteit te bevestigen als een geprivatiseerd en geïsoleerd zelf. Nee, dan liever vriendschap en relaties.

  9. Alleen menselijke relaties en vriendschap gaven kracht om te overleven. En mens zijn voor en met anderen. Samen iets doen om te overleven. Prachtig. En tegelijkertijd zo beangstigend, want het antwoord is niet een oplossing voor het geweld, maar een manier om in dat geweld letterlijk te overleven. Ook in organisaties waar mensen zich als gebruiksvoorwerp voelen. Jouw antwoord lijkt een antwoord met inbegrip van het onvermijdelijke; leren om fysiek en psychisch te overleven. Zit in die menselijke omgang de zin van het leven ondanks de omstandigheden, zonder hoop op het verdwijnen van onmenselijkheid? Of is hoop zoals Vaclav Havel dichte: doen wat goed is zonder de verwachting van resultaat?

    Quinten

  11. Bedankt prof Paul ; deze column inspireert mij rechtstreeks ; ik was en ben veel somber de laatste tijd – door natuurramp( Japan), en boosaardige hardheid en bloedvergieten in Noord Afrika en midden Oosten , machtstrijd tussen ego’s (Ajax) –

    Deze column geeft mij moed…

    Hartelijk dank drs Joep

  12. Hallo Paul,
    Zoals altijd de juiste toon die je zet. Vrijheid en onafhankelijkheid is alleen mogelijk als je die geniet in de nabijheid van de ander. Dan zul je ook zien dat je vrij kunt zijn in verbondenheid met die ander en dat je wederzijds afhankelijk van elkaar bent om van je eigen onafhankelijk te kunnen genieten.
    Zonder de ander ben je namelijk niet vrij, zonder de ander ben je alleen.

    We kunnen slechts zijn op die momenten dat de ander ons erkent in ons zijn, dat betekent dat ook wij de anderen moeten erkennen in hun zijn. Verbonden met elkaar en afhankelijk van en vrij met elkaar.

    mooie dag gewenst, heb het goed!

  13. Beste Paul,

    Ja, naastenliefde is de kern. Het is spijtig dat er eerst rampen voor nodig zijn om ons weer bewust te maken dat de mens is geschapen om lief te hebben, niet om materiele schatten te verzamelen. De liefde die het eigenbelang overstijgt heet agape liefde. In een rampsituatie krijgt die liefde weer kracht, je ziet heldendaden, mensen die hun leven geven voor het leven van een ander. Prachtig; de mens in zijn oorspronkelijke staat van zijn. Jezus Christus heeft ons voorgeleefd hoe de mens van oorsprong is geschapen. Totdat de mens in de hof van eden werd afgeleid (c.q. toen de focus werd verlegd naar het ego) was deze verbinding met alles en iedereen vanzelfsprekend. Jezus heeft ook voor ons Zijn leven afgelegd. Na zijn wederopstanding en hemelvaart is zijn geest uitgestort over de mensheid en deze is nog steeds actief. In deze Geest is een mens in staat, ook vandaag de dag, in die ego-overstijgende staat te komen (agape). Door Bijbelstudie ontdek je wat er op dit moment gebeurt op onze aarde en hoe je hier als mens mee om kunt gaan. De mens was aangesteld als goede beheerder en niet als zelfzuchtige heerser van de aarde, het aanbidden van de nog altijd heersende afgod mammon (geld) deformeert ons tot het niveau van een lagere diersoort.
    Ons werkelijk, eeuwig fundament ligt in Christus, Hij is de Weg, de Waarheid en het Leven. Dat Zijn liefde ons aller hart mag aanraken en ons leiden, amen.

  14. Lieve Paul,
    Wat fijn om dit te lezen….inderdaad de menselijke lijntjes en verbondenheid zijn de enige die er echt toe doen. Wij kunnen daar allemaal aan deelnemen, door ons af te stemmen en onze energie en positieve aandacht te richten op de kernreactoren in Japan bijvoorbeeld. Gister heb ik deelgenomen aan een oproep van Masaru Emoto om het water in de reactor liefde te sturen, om op deze manier tot steun te zijn en om een ramp te voorkomen. Als we dat allemaal doen, moet je dan eens kijken wat er mogelijk kan zijn! We zijn allemaal trillend water, dus ga maar na waar we met elkaar toe instaat zijn. Allemaal positieve gedachtenkracht en vertrouwen uitstralen, wat er dan in beweging komt gaat mensen bemoedigen. Wanneer we dat met elkaar gaan doen vanuit die positieve overtuiging kan er iets heel moois ontstaan. Daarvoor mogen oude systemen van macht en controle ten val komen om vrijheid voor ons allen te bewerkstelligen. Het is toch in deze tijd schaamteloos dat er nog steeds wordt gehandeld vanuit de geld gedachte. Deze hebzucht is een verslavende en uitputtende manier van leven voor moeder aarde, ze schudt dit leven letterlijk van zich af. We mogen luisteren naar haar signalen. De vraag is alleen luistert iedereen naar de juiste signalen, want in de krant en in het nieuws zul je deze berichten niet tegenkomen. De natuur en de aarde laat het ons beseffen, daar hebben we geen nieuws voor nodig. Ieder van ons weet of zou kunnen weten, dat het zo niet langer gaat. De basis behoefte is schoon drinkwater, schone lucht en gezond eten voor iedereen. Die balans is zoek en daar mogen we eerst naar kijken…..geld kunnen we niet eten, olie en aardgas ook niet. Terug naar de basis is mijn vriendelijke wens, voordat het te laat is en we onszelf hebben vernietigd.
    Uit liefde aan jou geschreven,
    Anneke

  15. Paul erg herkenbaar en voel met je mee. Als je naar buiten kijkt is het erg veel chaos wat ik zie en hoor. Het ontbreekt ons misschien aan KENNIS! Ik heb een mooi gedicht gevonden uit het laatste boek van Karin Armstrong. Zie mijn weblog. Ik wens mijzelf en een ieder een klein beetje toegepaste kennis toe.

  16. De essentie van de column zit naar mijn idee in het laatste gedeelte, waar het belang van de persoonlijke relatie met de medemens als fundamenteel wordt gekenmerkt. Grote sociale netwerken waarin je duizenden ‘vrienden’ hebt verliezen het van het rechtstreekse contact met je directe naaste. Ons onvermogen lijkt te liggen in het steeds groter en onoverzichtelijker maken van organisaties en onze sociale omgeving. Het dorp maakt plaats voor de stad, de buurtwinkel waar je ook op de pof nog een zakje rijst krijgt maakt plaats voor de supermarkt, de werkplaats waar je elkaar ontmoet maakt plaats voor de ‘klantenservice die automatische mail verstuurt’. Samen leven als mensen voor en met elkaar moet je van elkaar kunnen leren, in die kleinheid van onderling samen leren leven zie ik persoonlijk een grotere uitdaging dan in de mondiale politiek.

  17. Bedankt weer,Paul, voor deze juiste verwoording !
    door jouw brief vanmorgen te lezen, krijg ik weer wat houvast en aanmoediging om door te gaan,op het soms zo ingewikkelde pad dat wij gaan in deze tijd.
    een stukje van jou, steekt een riem onder het hart!
    het hart dat soms zwaar is en daardoor dan moeilijk mee te dragen is.
    Maar beslissingen nemen en leven zonder ook je hart te raadplegen of soms zelfs blindelings te volgen…is geen leven!
    Ga aub door ,zorg goed voor jezelf en blijf onsterfelijk;)
    er zijn meer volgers dan je vermoedt.

    hartelijk groet en geniet van de zon dit weekend!

    Marjolein

"Wat is uw reactie? Mede namens de andere lezers bedankt voor het toevoegen van uw bijdrage. Laat een reactie achter, of reageer op elkaar. Bedankt aan alle lezers die dit weblog verrijken met een persoonlijke reactie." - Team pauldeblot.nl

NB: Uw emailadres wordt nooit gepubliceerd. Reacties met meer dan één link worden eerst gecontroleerd. Link alleen naar relevante websites. Gebruik uw reactie niet voor commercie.


87 + = 95