Quo vadis? De epidemie van ontslagen

5

Bezuiniging is nu een alles vernietigend virus geworden dat in alle geledingen van de maatschappij is doorgedrongen en al verschillende epidemieën heeft veroorzaakt. Voor de economische ontwikkeling blijkt dit virus dodelijk te kunnen zijn. Het ontslag is wellicht één van de ergste vormen van bezuiniging, want de werknemers kunnen zich daartegen nauwelijks verweren. Beide hebben alles met elkaar te maken.

De economische crisis is een onmiskenbaar feit. In een gezond economisch systeem mag er  niet meer worden uitgegeven dan er binnenkomt. Dat is duidelijk. Het wordt onduidelijk als het om virtueel geld gaat, dat vaak ongrijpbaar blijkt. Moeten we bezuinigen of de schuld laten oplopen? Eigenlijk weet niemand er een duidelijk antwoord op. Wel is duidelijk dat geld niet uit de hemel komt vallen maar het product is van mensen. Het zijn mensen die met hun kennis en creativiteit geld moeten maken en daarmee de epidemie van bezuiniging moeten genezen. De tragiek is echter dat de mensen die dit moeten doen ook wegbezuinigd zijn. Kortom: de mensen die het geld moeten maken worden eenvoudig ontslagen, de geldproductie stagneert, de schulden groeien en de crisis groeit aan. Dat is de vicieuze cirkel. Quo vadis?

Het antwoord is duidelijk : laat de mensen werken en zorg in de eerste plaats voor werkverschaffing. Dan wordt er geld gemaakt en geld uitgegeven. Dan kan de economie weer groeien. Met name investeren in de jeugd en in jonge mensen is van het grootste belang want zij moeten in de toekomst onze geldvoorziening garanderen. Op het onderwijspersoneel mag in geen geval worden bezuinigd. Maar wat gebeurt er?

Er wordt er op grote schaal gesneden in het werknemersbestand, vaak preventief om verliezen te voorkomen. Het ontslag van mensen is wel de grootste kapitaalvernietiging die mogelijk is. In de mensen ligt de vakkundigheid van een bedrijf opgeslagen. Die gaat bij ontslag verloren en kan nooit meer worden teruggehaald uit handboeken of cursussen. Verlies aan geld en apparatuur kan worden hersteld maar verlies aan expertise nooit. Die kennis bezitten de mensen als impliciete kennis, die door het ontslag niet meer expliciet gemaakt kan worden en voorgoed verloren gaat.

De economische terugval kan steeds erger worden omdat er te weinig mensen zijn die er iets aan kunnen doen.. Kapitaalvernietiging wordt niet alleen veroorzaakt door ontslagen, maar ook door de hoge lasten van de werkloosheid zelf. Die kost ook geld, want de mensen en gezinnen moeten leven en steeds meer naarmate de stilstand langer voortduurt. 

De economische neergang wordt ook veroorzaakt door incapabele bestuurders waardoor miljoenen euro’s uit de schatkist verdampen. Zie bijvoorbeeld het drama bij de woningbouwcorporaties en die bij de scholen in het voortgezet onderwijs. Het besef om verantwoord met het geld van de belastingbetaler om te gaan is afgenomen en daardoor snijdt de bezuinig nog dieper.

De ontslaggolf zal nog meer ellende veroorzaken als er door de werkloosheid gezinnen uiteenvallen of verzieken. Wat gebeurt er als een kostwinner met kleine kinderen geen inkomen meer heeft? Welke traumatische gevolgen heeft dit voor de kinderen?  In hoeverre heeft dit invloed op de criminaliteit en de maatschappelijke onrust? In hoeverre betekent dit extra werk voor de zorgsector? Dat zijn vragen, maar zeker is dat de toename van deze slachtoffers van de bezuiniging steeds meer geld gaat kosten, geld dat steeds minder beschikbaar is.

Quo vadis? Wie moet het doen? Wie is hiervoor verantwoordelijk? Het antwoord is duidelijk: de staat. Maar de staat dat zijn wij als belastingbetalers en medeburgers. Wat doet ieder van ons om te bezuinigen of de pijn van de bezuiniging te helpen verzachten? Ik ken bedrijven waar de werknemers bereid waren voor minder salaris te werken om ontslagen te voorkomen. Daardoor konden ze verder gaan en weer groeien. Ik ken ook bedrijven waar de werknemers daartoe niet bereid waren. Er volgden ontslagen en alles lag plat. In een crisis liggen altijd nieuwe kansen en mogelijkheden. De kunst is om er gebruik van te maken. Hoe doen we het?


Paul de Blot SJIn memoriam

Paul de Blot SJ (1924 ~ 2019)
Honorair Hoogleraar Business Spiritualiteit
Nyenrode Business Universiteit

5 REACTIES

  1. Mee eens, dat bezuinigingen de economie nu meer schade doen dan ooit.

    Ik zie deze bezuinigingen trouwens als zucht naar geld. Het resultaat is niet dat het huishoudboekje op orde komt, maar dat het geld zich ophoopt op enkele plekken. Waarom zou je nivilering alleen toepassen op burgers, maar niet op alles.

    Maar eigenlijk is er veel meer aan de hand. De oplossing die jij, Paul, voorziet, is mijns inziens slechts een vasthouden aan het huidige systeem. Dat is pas puur Quo Vadis. Herstel van de economie en dan kunnen we weer doorgaan met consumeren.

    Terwijl het systeem in de basis juist rot is. Puur kijkend naar geld is het rot, omdat geld verworden is tot machtsmiddel. Het is geen ruilmiddel meer, maar een element wat mensen dolgraag verzamelen. Een soort geboorterecht.

    Waarom kun je met geld geld maken? Dat is toch in wezen krankzinnig. Rente, aandelen en dergelijke hebben geleidt tot een mondiale kloof waar de armen armer worden en de rijken rijker. Er wordt nu gespeculeerd met voedsel, zorg en woningen. De basisvoorzieningen van de mensheid. Diep triest is dit en wat mij betreft een teken dat mensen nog lang geen beschaafde wezens zijn.

    Want dit is niet de schuld van de overheid, de staat of een dictator. Nee, dit is de schuld van ieder mens dat kiest. En voorlopig kiezen we massaal nog steeds voor geld, om te kunnen blijven consumeren en wegkijken van het lijden van de wereld. De eigen belangen staan voorop. De staat is niet de schuld, het zijn de kiezers. Apatisch, onverschillig en egocentrisch.

    Ik ben blij dat het systeem op deze manier steeds verder zijn ware gezicht laat zien, afbrokkelt en instort. De crisis wordt dan wel groter, maar zorgt ook voor meer bewustzijn. Het moet eerst flink pijn doen eer mensen verder kijken dan de pleister. De bron moet aangepakt worden, dat zet pas zoden aan de dijk.

  2. De denkwijze is m.i. verkeerd. Het is te begrijpen dat iedereen een eigen mening heeft, wat echter ontbreekt is de doelstelling. De crisis geeft weer dat er sprake is van onbalans. Wat betreft de bezuinigingen: Vele mensen hebben daar gehoor gegeven aangezien gezegd werd dat dit in belang was van een goede gezonde economie. Met name de mensen in de dienstverlenende sector zijn daardoor gedupeerd. Het vertrouwen in beleid werd ten zeerste beschaamd toen welzijnszorg werd afgeschreven. Mensen door automaten werden vervangen. Met automatisering ten dienste van de mensheid is niets mis. Als mensen moeten leven ten dienste van automatisering, welke voor de gewone mens onbegrijpelijk is geworden, dan is het wel fijn dat toelichting of begeleiding wordt gegeven hoe daarmee om te gaan en welke doelstelling het dient. Goede economie veranderde echter in keiharde economie en helaas in vriendjespolitiek. Dat wij mensen vandaag de dag allemaal (on)macht ervaren is een feit. Wat nodig is erkenning hiervan. Wat de regering nu doet met het ontslaan van vele mensen zonder dat er sprake van enig sociaal plan is verre van goed. Het leven van de mens telt zelden mee, het draait enkel nog om geldbelang. Hoe te veranderen? Dat kan alleen als men waarlijk de wens heeft waarlijk te willen veranderen. Liever vrede wenst dan te moeten strijden tegen alles en iedereen die de eigen mening belangrijker vindt dan die van een ander. Elke verandering heeft tijd en begeleiding nodig. Mensen hebben niets aan een leiding die pijn bezorgt en zelf geen voorbeeld geeft van hetgeen hij/zij zegt. Ik respecteer de regeringsleiders als zijnde medemens, het is geen gemakkelijke baan. Het beleid wat zij voeren en hoe ze mensen beramen als waren het producten naar gelang status en geld heeft mij althans in verwarring gebracht. Toen ik in de zorg werkzaam was dacht ik echt niet of iemand rijk of arm was. Ik was gewoon blij als hij of zij weer gewoon kon functioneren in maatschappij. Nu geld godheid is gaat er wat betreft heel wat mis.
    Mensen met geld zullen uiteindelijk de problemen moeten oplossen aangezien mensen zonder geld dit geenszins kunnen. Zij worden, wettelijk gezien, afgeschreven om deel te nemen aan een letterlijk en figuurlijk beter leven voor medemensen die van harte vrede wensen.

  3. De boodschap is helder en spreekt mij aan. De oplossing is minder makkelijk, maar in algemene zin geldt wat mij betreft dat investeren in werkgelegenheid, zorg, cultuur en onderwijs altijd prioriteit moet houden. Of dat alleen een overheidstaak is betwijfel ik. Gelukkig begint een deel van de private sector dat ook in te zien, al zijn er nog teveel die “waarde” nog steeds alleen vertalen in geld en efficiency.

  4. Minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ligt er van wakker: de stijgende werkloosheid in Nederland. De teller staat nu op 8% en dat betekent 725.000 werkzoekenden.
    Investeren in werkgelegenheid: ja, natuurlijk. Niet alleen in werkgelegenheid voor jongeren, maar OOK in werkgelegenheid voor 45-plussers. De politiek zegt dat iedereen tot z’n 67e moet werken, maar wie als 45-plus werkzoekende solliciteert, merkt dat werkgevers daar geen boodschap aan hebben. En dat terwijl bijv. een 50-jarig nog 17 jaar moet overbruggen tot hij/zij met pensioen kan, supergemotiveerd
    is, een berg levenservaring heeft, en echt niet te duur is!

"Wat is uw reactie? Mede namens de andere lezers bedankt voor het toevoegen van uw bijdrage. Laat een reactie achter, of reageer op elkaar. Bedankt aan alle lezers die dit weblog verrijken met een persoonlijke reactie." - Team pauldeblot.nl

NB: Uw emailadres wordt nooit gepubliceerd. Reacties met meer dan één link worden eerst gecontroleerd. Link alleen naar relevante websites. Gebruik uw reactie niet voor commercie.


25 + = 28