De zorg voor onze jeugd

25

Nederland kan niet trots zijn op zijn jeugdzorgbeleid. Dat is erop gericht de jeugd onder controle te houden, maar een kind groeit pas op als het gewaardeerd wordt. Na jarenlang klagen is de overheid nu bezig haar beleid bij te stellen. In 2011 werd de Kinderombudsman als waakhond over onze kinderen aangesteld. Dat gebeurde pas na lang politiek getouwtrek in de Tweede Kamer.

De goede wil is er, maar de drang naar controle heeft de organisatie van de jeugdzorg zo ingewikkeld gemaakt, dat er geen helende kracht van uitgaat. Door de alles overheersende controlecultuur zijn wel 17 instanties bevoegd om te controleren. Het is deze controledruk die de karakterontwikkeling van het kind sterk blokkeert. Het kind ontwikkelt zich niet door controle, maar door ruimte voor zijn verwondering en voor zijn spel van zoeken en bewonderen. Dit leerproces van de waaromvraag is voor het kind een spannend avontuur, dat oncontroleerbaar is. Het komt op die manier tot een innerlijke zekerheid die houvast biedt in heel zijn leven.

Jammer genoeg wordt deze zoektocht van het waarom het kind ontnomen door de indoctrinatie van verstandelijke zekerheden. Die zijn controleerbaar en de Citotoets scoort hoog op het verstandelijke controleapparaat. Het overheidsbeleid heeft van de jeugdzorg een controleapparaat gemaakt.  Daardoor heeft het kind weinig kans om als kind op te groeien. Het kind moet volwassen zijn. Men vergeet dan dat het geluk van de mens gedragen wordt door ons innerlijke kind-zijn.

Het geluk van de mens ontplooit zich door de verwondering over het leven, de zorg voor het leven en de verantwoordelijkheid voor het leven. Het wordt ervaren als een diep verlangen naar waardering, dat zich voltrekt in een menselijk contact van liefde. Dat schept ruimte voor het kind om zich te verwonderen. Te sterke controle kan deze vrijheid van het kind verstikken. Het kind tracht die controle te ontlopen en kan dan op gevaarlijke zijsporen verdwalen. Het is dan niet verwonderlijk dat dit gedrag misdadige vormen kan aannemen.

Een gezonde jeugdzorg gaat niet uit van controle als uitgangspunt maar van waardering. Recidivisten voelen zich in de gevangenis thuis omdat ze daar gewaardeerd worden, buiten de gevangenis niet. Hangjongeren blijven aan elkaar hangen omdat ze zich door hun groep gewaardeerd voelen, daarbuiten niet. Waardering is het diepste verlangen van de mens en de belangrijkste bron van zijn levenskracht. In elke mens leeft een diep verlangen naar iets moois. Heling van gebroken jongeren zal daarom alleen slagen als we van deze kracht gebruikmaken en uitgaan van een waarderingssysteem van begrip en liefde. Als ik op mijn eigen gevoeligheid inga, ontdek ik hoe positief ik reageer op iemand die me waardeert. Het is de waardering die de mensen kan aanzetten om te doen wat ze moeten doen.

Paul de Blot SJIn memoriam

Paul de Blot SJ (1924 ~ 2019)
Honorair Hoogleraar Business Spiritualiteit
Nyenrode Business Universiteit

25 REACTIES

  1. fijn dat u dat u uw visie deelt op dit blog. het geeft een fijn gevoel om te weten dat er nog vele andere zijn die dezelfde visie delen. echter ik ben zelf op zoek naar een oplossing hiervoor. hoe doorbreken we dit. er over praten en delen is fijn maar ben zelf op zoek naar een doorbraak in het oude systeem. wie herkent dit ??? en heeft dezelfde verlangens ??

    warme groet Brenda

  2. Uit m’n hart gegrepen, Paul. Ik deel volledig dat het waardering, acceptatie en erkenning van ons wezenlijke zijn is waardoor we ons ontwikkelen en tot wasdom komen. En dan ook zo dat we een feest zijn voor onszelf zowel als voor de wereld om ons heen.
    Op die manier kan iedereen bijdragen aan een leef-bare wereld in plaats van overleven.

  3. Beste Paul
    Met de transitie (en daarmee de transformatie) van de jeugdzorg voor de deur zijn dit weer mooie woorden die stof tot nadenken geven. Waar wil je op inzetten en hoe zorg je ervoor dat jongeren zich in hun volle potentieel ontwikkelen en gelukkig en gezond opgroeien.
    Bedankt weer voor deze mooi colomn

  4. Boeiende observaties, wederom dank.
    Wat voor de jeugd en de jeugdzorg geldt, geldt wellicht ook voor medewerkers in het bedrijfsleven. En ook voor de managers. Maandrapoortages en toezichthouders helpen niet echt om gewoon te doen wat iedereen op zijn kind zijn voelt dat hij ket doen voor zijn klanten.
    Wie is er nou eigenlijk voor wie?

  5. Beste Paul,

    Er is al veel gezegd door in de vorige reacties. Het grootste probleem van deze tijd is inderdaad dat de overheid volledig gefocusd is op ‘meten is weten’ en controle op het gedrag van haar burgers. Immers de overheid neemt een wantrouwende houding aan t.o.v. haar burgers. Zij heeft heel systeem van boetes geintroduceerd om de burgers in de ban te houden van haar wetgeving. Het neoliberale denken is tot in alle vezels van onze samenleving doorgedrongen en heeft meer invloed op onze denken en voelen dan wij vermoeden. Onlangs nog een belangrijke bijdrage tot dit inzicht gelezen van Paul Verhaege met de titel “Idenditeit’
    Geeft een verhelderend beeld van de stand van onze samenleving.
    Met vriendelijke groeten,
    John van der Hoek

  6. liefde en aandacht is al wat een kind nodig heeft, echte aandacht vanuit je hart gegeven, het gevoel begrepen te worden,bewustwording is een levenstaak,

    dank voor je mooie column

    lieve groet
    wil

  7. Mooie Blog! Helemaal mee eens… positieve waardering kan mensen prikkelen, inspireren en helpen om te veranderen. Controledrang werkt averrechts en contra-productief.

    Saskia Troy (Chapter Leader Nederland en Internationaal Coordinator Europa Children of the Earth (NGO van de VN))

  8. In mijn visie is het het opkomende holistische culturele evolutiesysteem nu nodig om voorgaande, op top-down toenemende beheersing en materiele welvaart gerichte culturele menselijke evolutiesystemen te overstijgen. Dat is nodig omdat die beheersingssystemen gezamenlijk de huidige mondiale crisis veroorzaken. Mondiale grenzen aan de economische groei worden nog veel te weinig gerespecteerd, vooral omdat het streven naar economische groei een duurzame mondiale toekomst steeds meer in gevaar brengt vanuit egocentrisme en het streven naar financiele rijkdom. En daardoor het streven naar een inspirerende mondiale toekomst frustreert, En dat begint al bij de toekomst van de jeugd, en de afhankelijkheid van de jeugd in Nederland van afhankelijk makende jeugdzorg.

    Daarom is het nu essentieel om ook in Nederland deze verouderde evolutiesystemen geleidelijk los te laten, omdat ze het culturele mondiale evolutieproces naar toenemend geluk en welzijn op onze planeet blokkeren en de mondiale crisis versterken.

    In het opkomende holistische culturele evolutiesysteem is innerlijk gedreven spirituele ontwikkeling de inspiratiebron van ontwikkeling naar maximaal mondiaal welzijn en geluk.

    Wat Paul de Blot schrijft over wat nodig is in de jeugdzorg, sluit prima aan op wat nodig is gezien vanuit het opkomende holistische culturele evolutiesysteem (inclusief loslaten van verouderde topdown beheersingssystemen).
    De eerste reactie op zijn column lijkt daar weinig oog voor te hebben, Het is belangrijk om de oorzaak van de crisis in het bestaande jeugdzorgsysteem bij de wortel aan te pakken op een manier die duurzaam energie geeft, in plaats van steeds meer blokkeren van af de eerste levensfase van de jonge mens.

    Hartelijke groet

    Rob Land
    Motto: samen geinspireerd leren sturen van binnenuit (naar toenemend welzijn en geluk)
    0653369154

  9. Waarde heer Van Geel,

    Wordt een mens als een oplichter, verkrachter of moordenaar geboren? Of gaat daar iets aan vooraf? Is het niet juist Paul de Blot die er op wijst, dat die oplichters, verkrachters en moordenaars eerst in de gevangenis waardering krijgen?
    Om kinderen tot hele mensen te doen opgroeien is niet alleen het voorzien in materiële zaken voldoende, maar juist ook voor immateriële. Zoals ook door anderen is aangegeven lijkt de aandacht daarvoor verslapt te zijn.
    Overigens lijken kinderen inderdaad nog nauwelijks kind te mogen zijn en worden hen vaak (wellicht met de beste bedoelingen) het opdoen van ervaringen onthouden. Zij komen dan vaak te slecht voorbereid in ‘de grote wereld’.

  10. Wees nou eerlijk en verhul niet dat het kind in ons ook een oplichter, verkrachter en moordenaar is. Deze kant van de medaille dien je net zo te belichten om een goed jeugd beleid te maken. En overigens ….. denk eens aan de opvoeders en beleidsmakers die hebben ook alle kanten van ons menszijn. .

    • Arglistig is het boven alles; wie zal het kennen…….ik weet niet meer precies waar deze tekst in de bijbel te vinden is. De volgende komt ergens uit de brieven van Johannes:
      God is groter dan ons hart en Hij weet alles…
      Beste meneer van Geel, ik wens u veel liefde en vertrouwen toe

      tuurlijk is er de keerzijde

      de kunst om bewust de keuze te maken,
      innerlijk te weten wat goed voor je is
      vreugde te scheppen in wat goed voor de ander/voor ons allen is

      je kinderen daartoe te inspireren,
      dat voor ze te wensen
      met heel dat dubbele hart…..

      voor mij was en is dat geluk

      ik weet u niets anders te zeggen
      maar wens u van harte veel van dat warme geluk toe

  11. Ja, deze westerse cultuur is heel erg gefocussed op de ontwikkeling van het logisch redeneren, probleem oplossend vermogen, wiskundig inzicht en meer van dit soort “kwantificeerbaar” leerbare dingen. Aandacht voor de emotionele ontwikkeling, inzicht in mensen, empathie voor anderen en een moreel kompas waarop een kind leert vertrouwen bij moeilijke beslissingen in het leven is er niet bij. Jammer, want in veel “shamanistische” culturen is dit juist de hoeksteen van de ontwikkeling van een kind tot volwassen individu. De spirituele ontwikkeling van een kind is net zo belangrijk (zo niet meer) als de ontwikkeling van logisch beredeneerbare “”skills”. Wat kinderen tegenwoordig leren is de waardering voor kwantificeerbare eigenschappen, zoals geld, status, macht, beroemdheid, aantal vrienden op Facebook, kwaliteit van je “gear” in World of Warcraft etc.

    Ik heb hier zelf erg lang mee geworsteld totdat ik enkele cursussen had gevolgd. Daarna heb ik het losgelaten; dat de maatschappij bepaalde eigenschappen waardeerd wil nog niet zeggen dat ik dat ook maar klakkeloos moet doen of mezelf op basis van deze eigenschappen “moet” waarderen.

  12. Deze woorden raken mij, werkzaam in het Voortgezet Onderwijs en het MBO, diep. Niet alleen de structuur van het zorgsysteem is hier aan de orde maar ook het hele onderwijs is doordrenkt van het MBA denken. Alleen de resultaten tellen, en de vorming van het kind en de mens doet er niet toe. Gelukkig keert de wal het schip en zijn er overal mensen bezig om deze de-humanisering te stoppen.
    Dick van der Meer, Arnhem

  13. Dag Paul, jouw woorden, zijn mijn woorden, zo denk ik er ook over, de kinderen moeten en mogen geen kinderen meer zijn. Ook wij hebben hier aan meegewerkt en is het nu van het grootste belang dat we meewerken om dit weer te herstellen. We zijn zo geïndoctrineerd geweest dat ook wij onze ogen hiervoor hebben gesloten. Veel jongeren zijn inmiddels al stuk bewuster en leven daar ook naar. Maar worden gedwongen door de overheid en andere instanties om in hun systeem mee te lopen!! Kinderen zijn onze toekomst!!
    Harte groet Maria

  14. Beste Paul,

    Uw woorden kwamen dit keer heel dicht bij. Bedankt dat u uw gevoeligheid met ons hebt willen delen middels deze column. De rillingen liepen mij over mijn lijf toen ik uw woorden las.

    Warme groet Harry Bartelds ook te volgen via twitter @dreamin_man

  15. Dag Paul,

    Prachtige beschouwing! Sluit overigens heel mooi aan bij het boek van jouw collega Prof. Dr. Kees Cools: “Controle is goed, Vertrouwen is Beter”!

    Hartelijke groet,
    Rob

  16. Dag Paul, ik volg je al een tijdje en dit vind ik een prachtige blog. ik werk zelf met jongeren en zou graag je blog over willen nemen op mijn website (natuurlijk met bronvermelding). Ik hoop dat je akkoord gaat,

    Met hartelijke groet,

    Gejo Achtereekte
    Samen naar Inzicht
    0636125903

"Wat is uw reactie? Mede namens de andere lezers bedankt voor het toevoegen van uw bijdrage. Laat een reactie achter, of reageer op elkaar. Bedankt aan alle lezers die dit weblog verrijken met een persoonlijke reactie." - Team pauldeblot.nl

NB: Uw emailadres wordt nooit gepubliceerd. Reacties met meer dan één link worden eerst gecontroleerd. Link alleen naar relevante websites. Gebruik uw reactie niet voor commercie.


5 + 5 =