De vloedgolf van bezuinigingen maakt talrijke slachtoffers. Vergeleken met andere landen is Nederland een welvarend land, maar de verdeling van onze rijkdom laat veel te wensen over. De kloof tussen rijk en arm is nog veel te groot als we letten op de groei van het aantal voedselpakketten.
Bezuiniging en decentralisatie van het beleid zijn goed, want het is nodig om kleinschaliger te kunnen werken. Dit beleid wordt echter niet consistent doorgevoerd. De zorg wordt wel meer gedecentraliseerd, maar het kostenbeleid blijft centraal in handen van de verzekeraars. Ons belastingsysteem is aan vernieuwing toe, daar is iedereen het wel over eens. Toch lijkt het een haast onmogelijke taak als we kijken naar het personeelstekort en het gebrek aan een effectief computersysteem. Het idealisme van het politieke beleid is wel sterk maar niet realistisch. Het beleid radicaal omgooien is op papier wel mogelijk maar in de praktijk niet haalbaar. Er is een omslag van denken en van mentaliteit nodig en dat vraagt tijd.
De goed bedoelde verbeteringen worden te eenzijdig bekeken vanuit het economische perspectief. Hierbij spelen vooral partijbelangen een doorslag gevende rol met het oog van de komende verkiezingen. Het uiteindelijke doel van een democratisch beleid is het algemeen welzijn, dat is al het goede wat we met ons allen nastreven. Deze sociale rechtvaardigheid blijft vaak een abstract begrippenspel. Het gaat om sociale rechtvaardigheid als werkwoord, want het is steeds in beweging als een werk dat voortdurend in uitvoering is en zich ontwikkelt als een voortdurend leerproces. Dit proces wordt vaak verstikt door ons sterk bureaucratische systeem en onze sterke partijbelangen. Het gaat er niet om de mensen vis te geven of te leren vissen, maar om hun visrechten te geven. Bureaucratie is dodelijk voor dit visrecht en de eigen verantwoordelijkheid. We gaan vaak uit van verouderde wetgeving die niet meer werkt.
Democratie vereist een rechtssysteem die niet enkel kan worden bepaald wordt door wetten die gelden binnen een bepaalde jurisdictie. Een beleid dat enkel uitgaat van onze rechten is eenzijdig. We hebben zeker recht op onderwijs, recht op zorg, recht op veiligheid enzovoort, maar we vergeten vaak de keerzijde hiervan. Dat is de eigen verantwoordelijkheid om bij te leren, de eigen verantwoordelijkheid voor onze gezondheid, de eigen zorg voor onze veiligheid. In de democratie gaat het om onze verantwoordelijkheid voor elkaar. We zijn ons hiervan vaak heel duidelijk bewust maar de praktijk wordt ons vaak onmogelijk gemaakt door een verstard bureaucratisch rechtssysteem zonder menselijk gelaat.
Klassieke filosofen als Aristoteles en Thomas van Aquino wijzen op het bestaan van universele wetten, die altijd, overal en voor iedereen in alle omstandigheden gelden. Dat zijn onze rechten die we van nature hebben, dat is ons natuurrecht. Daar kunnen en moeten we naar handelen als grondslag van ons gedrag en ons beleid. Het natuurrecht vormt de basis van ons democratisch beleid en het mag daarom nooit vergeten worden in ons denken noch in ons doen. De werkers op het doeniveau zijn vaak de slachtoffers van de kaasschaaf, zoals het onderwijzend personeel en de verzorgende hulpverleners. Slachtoffer zijn ook vaak de mensen die niet meer in staat zijn om iets te doen en er alleen maar zijn. Gemakkelijk wordt vergeten dat zij allen eveneens vallen onder het natuurrecht van de sociale rechtvaardigheid.
Bij dit alles is het wel van belang op te merken dat een democratisch beleid van sociale rechtvaardigheid niet enkel de verantwoordelijkheid is van de regering, maar van ieder van ons. De democratische staat dat zijn wij met ons allen, en ieder van ons is mede verantwoordelijk.
In memoriam
Paul, prachtige woorden ook het antwoord van diverse professoren. Ik zou hen graag vragen om de energie te bundelen zodat het ook vanuit de universiteiten gedragen kan worden.
Als aanvulling of overweging geef ik graag mee dat als de letter van de wet boven de regel van de wet geplaatst gaat worden eigen verantwoordelijkheid en de juiste intentie weer leidend zullen worden en de maatschappij wellicht gaat veranderen zoals jij Paul het beaamd.
Wat een mooie insteek om naast de vis en de hengel ook te wijzen op visrechten. Prachtig beeld zo.
Beste Paul,
Soms verwonder ik mij wel eens over het feit dat het Nederlandse volk dit oneerlijk beleid accepteert. Ik snap ook wel dat een opstand ons niet veel verder zou helpen, maar in een democratie, zou men meer gebruik moeten maken van zijn recht voor een rechtvaardigere verdeling.
Ik zou in dit en vele andere gevallen liever spreken over een zondvloed aan bezuinigingen .
Van echte democratie kun je niet spreken. Zelfs bij een referendum (EU) wordt en niet naar de stemmen geluisterd. Je kunt op een partij stemmen, maar kijk hoe o.a. de PvdA anders beslist dan in het verkiezingsprogramma beloofd is. Dus democratie zijn we met zijn allen is niet het geval. Veel beslissingen die de regering voor ons neemt gaan zelfs in het geheim of zo cryptisch of in de schaduw van ander nieuws dat de ware toedracht niet doordringt.
Wat de verschillen tussen rijk en arm betreft doet Nederland zeer veel. Direct en indirect, gewild en ongewild. Binnen de EU zijn we een van de grootste netto betalers ten behoeve van de armere EU-landen. We betalen een vermogen aan ontwikkelingsgeld. We betalen een vermogen aan onterechte asielzoekers die goudzoekers zijn. We betalen een vermogen aan onterechte uitkeringen aan buitenlanders en allochtonen die soms zelfs in het al lang weer om het thuisland wonen. Pas weer uitgelekt dat buitenlanders hier vooropgezet tijdelijk gaan wonen/inschrijven en dan weer terugreizen naar hun arme thuisland met een leenslang geldende AOW-uitkering waar ze geen ene cent aan bijgedragen hebben. Deze nivellering zal nog erger worden wanneer de EU en de grote banken hun zin krijgen want die kijken likkebaardend naar de gouden pot met de oudedagsreserve die wij vlijtig en spaarzaam hebben opgebouwd. Daarnaast is de enorme criminaliteit in handen gevallen van Marokkanen, Turken, Hindo’s, Cabo’s en Oostblokkers. De miljardeninkomsten daaruit blijven nu niet meer in de Nederlandse economie circuleren maar verdwijnen direct naar de thuislanden. Het is ook internationaal bekend dat de bedragen die door autochtonen naar het buitenland gaan een enorme veelvoud zijn van de toch ook wel grote bedragen aan ontwikkelingsgeld die daarmee een lachertje zijn. En die laatste gelden komen tenminste nog deels retour in de vorm van opdrachten, salarissen en producten die in Nederland gekocht worden. Ofwel Nederland doet heel erg veel aan nivelleren.
Dit alles is vooral moegelijk gemaakt door de Partij van het Weggeven , de PvdA. Nu er bezuinigd moet worden, de consequenties langzaam duidelijk worden begint haar achterban ineens te piepen dat het gratis geld opraakt en zaken onbetaalbaar worden en er op verkeerd zaken bezuinigd wordt Maar wanneer de kas geplunderd wordt is het logisch dat je zaken die direct geld opleveren niet wegbezuinigd (export, handel, bestaande banen, middenstand ed) en zaken die geld kosten verminderd (uitkeringen, gezondheidszorg, onderwijs ed) ook al is dat roofbouw op de toekomst. Maar wanneer ik van mijn laatste geld moet kiezen tussen geld voor de supermarkt of de tandarts kies is toch voor de supermakt. Sorry voor het wordt kies in deze…Ondanks dat ik dan een jaar later niet meer kan kouwen heb ik dat maar te slikken. (met een voorzichtige poging tot een beetje humor)
Binnen het gepredikte kader van nivelleren en de verschillen tussen rijk en arm kleiner maken zullen in Nederland de bezuinigingen en de armoede alleen maar sterker toenemen.
In de door Paul voorgestelde vereenvoudiging van bestuur en regeldrang kan ik me wel vinden. Maar door digitalisering van de info en de groei naar total-control Systems zal de privacy en zelfbeschikkingsrecht en dus eigen verantwoordelijkheid alleen maar afnemen. En die laatste conclusie geldt ook als trend voor de andere zaken in Nederland.
Beste Paul,
Dank voor je blog. Je schrijft over rechten en plichten en decentralisatie en verantwoordelijkheid nemen in een democratisch bestel. Over verantwoordelijkheid nemen voor elkaar, dus eigenlijk schrijf je over democratie in de participatiesamenleving; wat toch bijna een drievoudig pleonasme is. Verantwoordelijkheid nemen maakt decentralisatie mogelijk. Decentralisatie opleggen levert andere reacties op. De beweging van burgers die ‘verantwoordelijkheid nemen’ wordt door de overheid ‘gekaapt’ en uitgebuit onder het mom van participatie samenleving. Samen-leving en decentralisatie snap ik wel in relatie tot elkaar. Maar wie participeert waarin? Ik heb ooit een ambtenaar horen zeggen dat het niet gaat over burgerparticipatie maar over overheidsparticipatie! Bij dat eerste krijg ik het gevoel dat participatie top-down wordt gestuurd met straffen en belonen. Bij het tweede krijg ik het gevoel dat verantwoordelijkheid voor de samenleving van onderaf wordt ondersteund en gewaardeerd. Daar krijg ik een warm gevoel bij.
Prachtig en treffend verwoord. Dank voor dit inspirerende betoog.
Een heldere beschrijving van de belangen die een grote rol spelen in politiek en maatschappij! Jouw beschrijving roept bij mij een stille droom op. Mijn droom is namelijk dat iedereen, in welke rol en/of positie ook, in alles wat gedacht, gezegd en gedaan wordt haar/ zijn geweten over wat juist en wat niet juist is, laat doorklinken. Als we allemaal ( opnieuw) vanuit ons innerlijk kompas, waar ons geweten zetelt,probereb te leven, kunnen we op den duur alle wet- en regelgeving succesievelijk afschaffen. Immers het menselijk geweten reikt verder en dieper dan welke wet- en regelgeving dan ook en leidt tot welzijn en vrede voor iedereen.
Beste Rinie,
wat wil ik dat ook graag!: alle wet- en regelgeving successievelijk kunnen afschaffen …vooral vanwege dat innerlijk kompas waar ons geweten zetelt.
– Het geloof nu is de zekerheid der dingen, die men hoopt, en het bewijs der dingen, die men niet ziet.- Hebreeën 11:1
Iemand gaf me pas deze tekst, die eigenlijk wel kende maar die me een beetje ontschoten was.
Laat ons geloven, hopen en liefhebben.
30 september is de dag van deze drie, leerde ik van een andere medestudent, een Russische. Ze liet ons de bijpassende ikoon zien waarop ze als 3 zusters worden afgebeeld. Achter hen staat Sophia: de wijsheid, hun moeder.
Wat een treffende afsluiting… verantwoordelijkheid voor de samenleving in plaats van ‘ieder voor zich’.
Beste Paul,
Mijn complimenten en dank voor dit wederom heldere en inspirerende betoog.
Wat ik zelf signaleer is dat men bij de decentralisatie dreigt vast te lopen in de complexiteit van het reorganiseren van betreffende zorg en welzijn. Er zijn veel goede bedoelingen zowel van gemeenteambtenaren en politici als zorgaanbieders. Er zijn denk ik daarnaast ook allerlei individuele spelers en organisaties die zich – bewust dan wel onbewust – vooral laten leiden door eigen belang, in de economische en/of machtssfeer. Los daarvan is het echter ook vooral een enorm complexe uitdaging – zeker in de grote steden – om dit alles integraal te organiseren in sociale wijkteams en daarbij ook de nieuwe administratieve en financiele stromen te organiseren en technisch te ondersteunen.
Een van oorsprong bureaucratisch overheidsklimaat kan die complexiteit nog eens vergroten en sterk remmend werken, zeker in combinatie met eventueel te veel spelers die in een eigen comfortzone en oude paradigma’s blijven hangen. Andersom kan deze complexe exercitie een aanleiding zijn om dat klimaat grondig te veranderen en veel meer een organische op gelijkwaardige betrokkenheid en inbreng via dialoog gebaseerde aanpak te volgen. Onder (tijd- en gelds)druk wordt alles vloeibaar. Dus mogelijk ontstaat er in dit transitieproces waarin veel te veel in veel te weinig tijd en met veel te weinig geld om dat te ondersteunen moet worden gereorganiseerd op een gegeven moment een dusdanige chaos, dat daaruit de ideale organische oplossing boven komt drijven. Dit in plaats van dat men die vanuit een bureaucratische en democratische aanpak via een rationeel lineair gepland, politiek-bestuurlijk gecontroleerd, overgeorganiseerd, multidimensionaal en enorm tijdsintensief veranderproces weet te realiseren.
Mogelijk dat bij een dergelijke organische oplossing er ook meer aandacht en ruimte ontstaat voor eigen inbreng en verantwoordelijkheid van de cliënten en hun sociale omgeving, die in het algemeen in een dergelijk complex veranderproces in bureaucratische sfeer niet of nauwelijks gehoord en gezien worden. Die inbreng en verantwoordelijkheid verworden al gauw tot theoretische begrippen en aspecten in plaats dat de concrete emotionele en spirituele betrokkenheid gebruikt wordt om het veranderproces en de daarin betrokkenen te voeden en te inspireren tot een meest menselijke benadering van zorg en welzijn.
Een van oorsprong bureaucratisch overheidsklimaat kan die complexiteit nog eens vergroten en sterk remmend werken, zeker in combinatie met eventueel te veel spelers die in een eigen comfortzone en oude paradigma’s blijven hangen. Andersom kan deze complexe exercitie een aanleiding zijn om dat klimaat grondig te veranderen en veel meer een organische op gelijkwaardige betrokkenheid en inbreng via dialoog gebaseerde aanpak te volgen. Onder (tijd- en gelds)druk wordt alles vloeibaar. Dus mogelijk ontstaat er in dit transitieproces waarin veel te veel in veel te weinig tijd en met veel te weinig geld om dat te ondersteunen moet worden gereorganiseerd op een gegeven moment een dusdanige chaos, dat daaruit de ideale organische oplossing boven komt drijven. Dit in plaats van dat men die vanuit een bureaucratische en democratische aanpak via een rationeel lineair gepland, politiek-bestuurlijk gecontroleerd, overgeorganiseerd, multidimensionaal en enorm tijdsintensief veranderproces weet te realiseren.
Mogeijk dat bij een dergelijke organische oplossing er ook meer aandacht en ruimte ontstaat voor eigen inbreng en verantwoordelijkheid van de clienten en hun sociale omgeving, die in het algemeen in een dergelijk complex veranderproces in bureaucratische sfeer niet of nauwelijks gehoord en gezien worden. Die inbreng en verantwoordelijkheid verworden al gauw tot theoretische begrippen en apsecten in plaats dat de concrete emotionele en spirituele betrokkenheid gebruikt wordt om het veranderproces en de daarin betrokkenen te voeden en te inspireren tot een meest menselijke benadering van zorg en welzijn.