Maatschappelijke verantwoordelijkheid

8

Ik las de krantenkop: ‘Sharleyne (8) gewurgd en van tien hoog gegooid’. De politie vond naast het bed van Sharleyne een briefje: “ik haat je mama”. De eerste reactie is: wie heeft er gefaald?

In de pers vinden we de meest uiteenlopende antwoorden. De moeder blijkt behoorlijk in de war te zijn. De belangrijkste vraag is wie daar wat aan gedaan heeft en wie daar wat aan had moeten doen.

Nederland is een ontwikkelingsland als het om maatschappelijke verantwoordelijkheid gaat.

De jeugdzorg blijkt niet in staat te zijn haar zware taak effectief te vervullen. Die kampt met een overvloed aan problemen en heeft een gebrek aan mensen en expertise. De vraag is of de hulpverlenende instanties verantwoordelijk zijn voor dergelijke drama’s.

De moeder van Sharleyne is niet zomaar tot haar wanhoopsdaad gekomen. Ze zat op het dieptepunt van een langdurig proces van opeenvolgende tegenslagen die ze tenslotte niet meer aankon. Waarom heeft niemand haar kunnen helpen?

Welke tegenslagen heeft de moeder zelf ondergaan en welke traumatisch gebeurtenissen heeft ze ervaren? Daar moeten verschillende mensen en instanties bij betrokken zijn geweest. Is onze maatschappij zo geïndividualiseerd dat we de ellende van andere mensen niet meer zien?

In een gezonde maatschappij zijn de mensen zich bewust van de noden van hun medeburgers waardoor dergelijke drama’s voorkomen kunnen worden. Nederland is een rijk land met een welvaart waar we trots op kunnen zijn, maar een ontwikkelingsland als het om maatschappelijke verantwoordelijkheid gaat.

Dit drama van Sharleyne kan ons leren de ogen te openen voor onze medeverantwoordelijkheid voor het lot van de ander. De filosoof Levinas zegt het heel duidelijk: “in de ogen van de ander herken ik mijzelf in mijn verantwoordelijkheid voor de ander”.

Paul de Blot SJIn memoriam

Paul de Blot SJ (1924 ~ 2019)
Honorair Hoogleraar Business Spiritualiteit
Nyenrode Business Universiteit

8 REACTIES

  1. Dag mooie bijzondere man,

    Kijk, hoeveel mensen U met 1 druk op de knop inspireert en wakker schut……Een Hoge school der Toverkunsten waar dit soort mensen sneller leert handelen dan het geluid…..We dienen frisse kennis tot ons te nemen , en deze kennis te gebruiken om ieder onze eigen verantwoordelijkheid om te zetten in ferme, persoonlijke daden…oplossingen die lijken niet te mogen of te kunnen bestaan.
    Tuurlijk wel: gewoon DOEN wat we allemaal zelf al lang weten.

  2. Beste Paul, een stuitend verhaal. En een maatschappij die het niet begrijpt. Toch zijn wij die maatschappij.
    Vroeger was niet alles beter, maar sommige zaken wel anders. Je leerde als je geluk had thuis van je ouders, een deur voor iemand open te houden, het belang van er zijn voor de ander. Dat kom je niet meer tegen, het gaat nu al op de kleuterschool om het toekomstige CV van je kinderen.Leer te genieten door het geluk in de ogen van de onder te zien, als je de ander helpt.
    Maar dat lijkt vandaag de dag bijna ongepast, helaas. Het begint mijns inziens bij heel basale maatschappelijke waarden; bij onszelf.

  3. Dit artikel raakt wederom de kern en illustreert het belang van blijven werken aan gezinsgeluk. Alleen lijken we niet te beseffen dat gezinsgeluk pas kan ontstaan als individueel ongeluk als bron van een ongelukkig gezin is verwerkt. Hoeveel relaties stranden er omdat een van de partners zijn of haar verleden niet heeft verwerkt? De link wordt niet gelegd, maar bijna altijd blijkt de oorzaak van een slecht lopende relatie onverwerkt verleden te zijn. Onwetendheid om gevoelens van verdriet en boosheid te hanteren leidt tot een gevoelstoestand waarin we ons afsluiten voor onze partner. We voelen ons veilig achter onze muurtjes. Maar ondertussen krijgen we niet waar we behoefte aan hebben en zijn we uit verbinding met onze partner en kinderen. Die vervolgens van alles doen om de aandacht te krijgen die ons lichaam en ons bewustzijn nodig hebben. Als dat maar lang genoeg duurt gaan we of ons geluk elders zoeken of raken we in een depressie. Een holistisch kijk op het gezin als systeem en de gezinsleden an sich kan de dieper liggende oorzaken blootleggen om vervolgens samen of individueel te werken aan verwerking.

  4. Geachte heer de Blot,
    Opgegroeid in Brabant, maar nu meer dan 20 jaar wonend in Hoogeveen (waar het drama met Sharleyne plaatsvond) kan ik u zeggen dat mijn indruk is dat de maatschappelijke verbondenheid hier groter lijkt te zijn dan in de zes plaatsen door het hele land waar ik voorheen, en elk meerdere jaren, heb gewoond. Kerkelijke verbanden spelen hier best een grote rol. De gemeente is goed en pro-actief bezig in het buurtwerk en staat wat dat betreft niet in de bezuinigingsstand. Er is zeker sprake van individualisering, maar dan toch in veel mindere mate als ‘in het west’n’. Harteloosheid lijkt vooral neer te dalen uit de bestuurlijke bovenlaag die rationalisering en (dus) schaalvergroting als de panacee voor maatschappelijke vooruitgang – en voor zichzelf – beschouwt. In Hoogeveen is dát wel merkbaar: het ziekenhuis (grootste werkgever) is speelbal van fusiedrift van de directie, grote bedrijven (Philips, Iglo) verdwenen bijna achteloos. Lage lonen en goedkope grond zijn de belangrijkste vestigingsvoordelen. Men komt en gaat met gemak, de inwoners achterlatend. In de flat waar Sharleyne woonde (het is de enige echt hoge flat in Hoogeveen) zijn de maatschappelijke gevolgen daarvan goed te zien.
    Individualisering? Maatschappelijke onverschilligheid? Als er al Grote Thema’s een rol spelen bij het nadenken over hoe Sharleyne dit kon overkomen, dan zijn het méér de vervreemding van de bestuurlijke bovenlaag en de ontmanteling van de zorg.

  5. Beste Paul, zo fijn te zien dat je mensen kunt inspireren om ‘iets te doen’ aan onze maatschappij. Zelf blijf ik ook mijn hoop vestigen op de vele jongeren in mijn omgeving die een andere en m.i. betere richting ingaan en voor elkaar opkomen, ook en vooral als het moeilijk gaat. alle goeds,

  6. Bij het stilstaan bij het door u gesignaleerde drama, waarde Paul, komen bij mij een paar gedachten op. Zoals: is een situatie als deze (en situaties met een groot aantal hulpinstanties waar we helaas wel vaker over vernemen) vergelijkbaar met het verdrinken van een persoon wanneer er een groot aantal mensen aan de kant staat? Speelt ook het professionaliseren van de zorg ook nog een rol, waarbij “wij” denken zelf niets behoeven te doen vanwege de beschikbaarheid van die professionals? Zou het niet wenselijk zijn om inderdaad weer wat meer verschillig te worden (zoals bedoeld door de filosoof Dohmen)?

  7. Ik ben het helemaal met u ons professor De Blot! Het probleem zou kunnen worden aangepakt bij de oorzaak, een totaal gebrek aan emotionele intelligentie ontwikkeling. De focus ligt op scholen op de cognitieve ontwikkeling, terwijl iedereen te maken heeft met emoties, en hoe daar mee om te gaan in het leven. Dat is pure armoede en maakt van NL een ontwikkelingsland op het gebied van emotionele ontwikkeling!

  8. Familieverbanden, buurt- en woonverbanden zijn door de diverse ‘zorgregelingen’ langzamerhand teloor gegaan.
    Zorginstanties opereren vanuit ‘regels’ en de zorg is dan per definitie harteloos, hoe liefdevol de hulpverleners zich ook opstellen. Aan de top worden rationele beslissingen genomen. Echte betrokkenheid kan met geen enkele organisatie gegarandeerd worden, maar die neemt wel gegarandeerd af door organisaties die niet met het hart worden geleid. Zo hebben we een Nederlandse Zorgautoriteit, die misschien wel beter wil, maar niet anders kan. Zorgverleners willen wel anders maar mogen niet anders op straffe van boetes.

"Wat is uw reactie? Mede namens de andere lezers bedankt voor het toevoegen van uw bijdrage. Laat een reactie achter, of reageer op elkaar. Bedankt aan alle lezers die dit weblog verrijken met een persoonlijke reactie." - Team pauldeblot.nl

NB: Uw emailadres wordt nooit gepubliceerd. Reacties met meer dan één link worden eerst gecontroleerd. Link alleen naar relevante websites. Gebruik uw reactie niet voor commercie.


39 + = 48