In een democratie zijn wij vrij om te zeggen wat we willen. De vrijheid van meningsuiting heeft echter ook als keerzijde dat we niet vrij zijn om anderen pijn te doen. De grens daartussen is juridisch moeilijk te bepalen, want een goed bedoelde kritische opmerking kan ook pijnlijk zijn voor een ander.
Het principiële uitgangspunt van democratie is de onderlinge waardering voor elkaar, ook al zijn we het niet met elkaar eens. Dat is de grondslag van elke gezonde samenwerking.
Het “anders zijn” van anderen leren waarderen
Binnen deze samenwerking is er ook plaats voor onderlinge kritiek, maar deze kritiek beperkt zich tot het beleid en richt zich niet op de persoon. Het probleem is dat oprechte kritiek door verschillende factoren kan worden beïnvloed. Het zijn vaak culturele gevoeligheden die zeer uiteenlopend van aard kunnen zijn.
De opvoeding en het onderwijs spelen een belangrijke rol om kinderen te leren samenwerken en het “anders zijn” van anderen te leren waarderen. In een democratie werken we samen op grond van waardering voor elkaar en niet om het uitoefenen van macht.
Zo zou het moeten zijn, maar of het zo is? Vinger aan de pols waar het ons eigen gedrag betreft: dat is vrijwel het enige waar we invloed kunnen uitoefenen.
Beste Paul,
Ik las, Nu net, dit mooie artikel over Levinas en het ‘Het Ander’s-Zijn’ van God;
in het Gelaat van de mede-Mens; als ‘Ander’ (of “Ander’s”).
en
Misschien hebben jullie daar iets aan; ook in de discussie over de Multiculturaliteit;
“de Goddelijke ‘waarde’ in de ontmoeting met de hedendaagse Vluchteling”.
Ik koppel dit aan de woorden van Jezus:
“Ik verzeker jullie: alles wat jullie gedaan hebben;
voor een van de onaanzienlijksten van de Mensen;
dat hebben jullie voor Mij gedaan.” (Matt. 25:37-40).
Ik leg dit zo uit; dat Juist in dit “Ander’s-Zijn”, van Jezus,
God zich openbaart als ‘Totaal Anders’ ofwel ‘Numineus’; volgens Rudolf Otto;
Het ‘Unieke’ en ‘Andere’ van ‘Jezus als Mens’ openbaart het Andere-, Numineuze-, van/in God.
Daardoor wordt dit ‘Ander=Zijn’ van de Ander een uitdagende ontmoeting met de “Liefdes-Eenheid in God”.
Die Liefde van de Drie/Ene vraagt van ons die ‘Kenosis’; die Liefde (Perichorese) ‘IS’; in God –Zelf.
Er ‘IS’ geen Liefde zonder ‘Ander’ (om samen mee “God-te-Zijn”)!
Die herkenning van dit ‘Ander-Zijn’ van ons/Zelf in het ‘Gelaat van de Ander’ (die om Liefde vraagt);
wordt de ervaring van het opgenomen Zijn in de Numinositeit van de Drie/Ene, Nu-Levend, God’s-gemeenschap.
God ‘IS’; Hier & NU; met Ons; als Liefde; als ‘Emmanuel’.
Groet en sterkte met alles wat Jullie ondernemen, Eduard.
Met veel interesse de verschillende invalshoeken weer gelezen.
Heb deze zondag iets te overdenken.
En hoe zou ik het zelf willen/kunnen formuleren.
Weest gegroet
Helga
Beste Paul,
Een mooi en positief stuk over het goede in anderen waarderen. Het onderscheid tussen wat iemand doet en wie deze mens is treft me.
Bovendien kunnen anderen mij de spiegel voorhouden.
Hartelijke groet, Frits Arink
Lieve Paul,
Wat geef je hiermee weer een mooi inzicht. Wens ons zeker in het zakendoen meer bewustzijn toe dat het “anders zijn of denken” ons kan verrijken. Het luisteren naar elkaar zonder oordeel en de mening van de ander rustig in ons op te nemen en gebruiken om naast die van ons te leggen kan ons wellicht helpen verder samen te groeien.
Dank lieve Paul dat je ons weer inspiratie geeft om hier aan te werken.
Ook jouw inzicht is verrijkend Marja, dankjewel hiervoor! Warme groet, Vera
Inderdaad…aan blijven denken!
De huidige roep om vrijheid van meningsuiting is in feite een roep om zonder enig risico gedachten uit te mogen spreken. Zo”n verlangen staat gelijk aan hardop denken te midden van doofstommen. Uitsluitend reacties accepteren in woord en geschrift en dan nog liefst (politiek) correct lijkt beschaafd, maar is niet realistisch. Wanneer meningen zich bovendien daartoe zouden moeten blijven beperken, dan is het er op nahouden van meningen net zo zinloos als het opslaan van zaad, dat nooit wordt uitgestrooid.
De geschiedenis leert ons tot op heden, dat het volgen van meningen andere gevolgen heeft dan het volgen van waarden. De waarde van vrijheid in de persoonlijke levenssfeer zonder de persoonlijke levenssfeer van de ander te schaden biedt een grotere garantie op veiligheid en harmonie dan het volgen van een mening over die waarde. Tenzij een regering er van afziet die waarde te beschermen.
Wat we hierbij vaak vergeten, is dat we zelf dingen niet persoonlijk moeten nemen. Dat wat een ander zegt of doet, wordt gedaan vanuit de perceptie van de ander. Het heeft vaak helemaal niets met ons te doen. En dat is zeker ook iets waar het onderwijs aandacht aan mag besteden.
Hoe vrij ben je wanneer je de macht van anderen nodig hebt om anderen te dwingen hun mening voor zich te houden, of nog erger anderen te dwingen hun mening over jou of over wat dan ook te wijzigen?
Een democratie is per definitie gebaseerd op macht, de macht van de meerderheid op zijn best. In de praktijk de macht van selectieve groepjes van mensen (al dan niet geïnstitutionaliseerd.
Iedereen die via die macht zijn “recht” probeert te halen om anderen te dwingen zich naar zijn mores en belangen te voegen, is geen vrij mens. Dat is een als slachtoffer vermomde tiran.
Zolang we in het onderwijs en in de opvoeding spreken van achterstand en voorsprong en we kinderen afrekenen op cijfers en het hoogst haalbare, zijn we helemaal niet bezig met ‘leren samenwerken’ en ‘elkaar waarderen om het anders zijn’. Dan zijn we bezig met competitie op de eindtoets, in het vergaren van geld, van posities en macht. Ik ben het met de strekking van de column eens, maar in de praktijk zie ik juist daar veel te weinig van terug.
Volkomen mee eens!
Het probleem is echter dat “grote” en “kleine” leiders zelf niet democratisch kunnen denken
en/of handelen! Dat is meestal de oorzaak van veel problemen!
Het is de taak van de volksvertegenwoordigers om de leiders daarop te wijzen!